page0509

501

Skarbiec koronny — ze Skarbmierza

w Wiedeńskim skarbca domyślali się istnienia koron naszych, lecz te raczej w pruskich zbiorach przechowywane być sie zdają,, dnia bowiem 15 Czerwca r. 1794 weszli do Krakowa Prusacy, obsadzih zamek i tam skład potrzeb wojennych założywszy, nikomu wstępu niedozwalali. Jednakże w r. 1733 wielu już klejnotów nie było; między innemi zniknął dyjament 95 karatów ważący, ceniony na 500,000, niektóre przedmioty w zastawach przepadły inne po rękach poszły. Na powstanie roku 1794 złożyły kościoły krakowskie i akademija 363 grzywien złota a do 7,000 srebra: może i skarbca naruszano wtedy. Kiedy ks. Wilhelm Coxe zwiedzający Kraków jeszcze w r. 1778, żali się w dziele swojem Reise durch Polen etc. (Ziirich r. 1785, I, 103—119), że tylko szczęty przepychu w zamku mógł obejrzeć, a do starannie strzeżonego skarbca mimo wpływów przystęp był niepodobny, to w kilka lat potem już korony jakby muzealną osobliwość za biletami okazywano ciekawym. Szczegółowe w tym przedmiocie wiadomości obejmują: J. Łepkowskiego, Z przeszłości szkice i obrazy (Kraków, r. 1862, str. 68;, z którego to dziełka artykuł niniejszy streszczony został; inwentarz skarbu koronnego z r. 1669 zamieszczony w Pamiętnikach historycznych wydania L. Huberta (Warszawa, r. 1861, tom I, str. 125); oraz wydania E. Rykaczewskiego, Inwentarz metryki koronnej znajdującej sie na zamku krakowskim, przez wyznaczoną r. 1681 od króla Jana III kommissyją, na mocy postanowienia ostatniego sejmu grodzieńskiego i uchwały posejmowej senatu tegoż roku, sporządzony obejmujący także spis klejnotów koronnych niegdyś w skarbcu przechowywanych, pod tytułem: Incenlarlum omnium et Singułarum prwilegiomm, liderarum, diplomatum, Scripturarum et monumentormn quaecunque in archho rcgni in arce cracooiensi continen-tnr etc. cara Bibliotecae Polonicae edilum Lutetiae Parisiorurn (Typis L. Mar-tinet, r. 1862 str. XV i 483 in 8).

Skarbienice, jezioro w wielkiem księztwie Poznanskiem, powiecie Szubińskim położone.

Skarbimierz (Mikołaj), zakonu bernardyńskiego kapłan, definitor prowin-cyi polskiej zgromadzeń tegoż zakonu, tudzież prowincyi gwardyjan klasztoru w Kalwaryi Zebrzydowskiej pod Wadowicami. Zmarły w r. 1649. Wydał z druku historyją tego klasztoru, pod tytułem: Kalwaryja aibo krótka history-ja o fundacyi miejsca oo. bernardynów na gruncie Zebrzydowskim (Kraków, 1632, w 8-ce).    2) Viariitm compassionis funeris et assumptionis

B. M. propriis stationibus -n montibus Calrariae Zebrzydomensis (tamże, 1630 w 12). Sąto piękne hiinny wierszem leonickim na pochwałę N. Panny, obchodowi miejsc w Kalwaryi poświęcone, które autor następnie znacznie rozszerzywszy, po polsku wydał pod tytułem: 3) Drogi trojakiej spó lder pienia, pogrzebu i wniebowzięcia błogosławionej Panny Maryi, nowa pamiątka (tamże, 1633, w 8-ce). Objęte tu są rozmyślania, nauki, himny, modlitwy i koronki, napisane dla obchodzących stacyje na Kalwaryi.    F. M. S.

Skarbmierza (Stanisław ze), Skalbmi.trczyłu doktor prawa, kanonik krakowski, professor i rektor akademii, rodem ze Skalbmierza, kosztem królowej Jadwigi uczył się najprzód w Pradze teologii i prawa kanonicznego, gdzie już w r. 1385 był licentiatus, a w r. 1392 bakałarzem. Potem udał się do Paryż:, i tam otrzymał stopień mistrza teologii. Za powrotem, pierwszy z Polaków wykładał w akademii krakowskiej pięć ksiąg dekretalijów i kommentarze nad niemi napisał, na których czele znajdował się list do królowej Jadwigi Zawód duchowny począt od kanonii skalbmierskiej, a w r. 1420 został kanonikiem krakowskim. Przy otwarciu akademii tamże w r. 1400 był pierwszym jej rekto-