page0538

530

Skoczek — Skoda

ta podłużnego z trzech do sześciu sztuczek z bardzo cienką szczecinką w końcu ostatniej; stopki trójstawowe. Rodzina ta obejmuje bardzo różnorodne istoty, napozór wielkie przedstawiające różnice; największe gatunki w rodzajach Ful— góra i Cicada L. Wszystkie żywią się sokami roślinnemi; samice posiadają łuszczkowaty jajowód do składania jaj w rozmaitych częściach rośłin; samce po większej części opatrzone są organem głosowym po bokach odwłoka, do wydawania dość silnych monotonnych dźwięków. t^T nas znajdują się tylko drobne gatunki, z pomiędzy których największym jest Ledra aurita a powszechnie znanym Aphrophora spumaria z obficie wydzielanej oliwy pienistej przez larwę, która w jesiennej porze lata, opada z drzew jak gęste krople deszczu. Sam rodzaj Cicada, w granicach obecnie obejmowanych, zawiera dość znaczną ilość gatunków^r powiększej części dużych o mocno rozszerzonej głowie i przezroczystych obu parach skrzydeł; w większej części są one exotyezne, lecz w Europie południowej kilka się ich znajduje; niektóre gatunki powodują wyrabianie się manny skutkiem zakłuwania pni drzewnych. Europejska Ch uda orni L. znana jest pod nazwą Skoczka mannowego, ona bowiem żyje głównie na jesionie, prod ukt zw^rany manną kalabryjską, wydzielającym.    Wł. T.

Skoda (Józef), założyciel nowej pragsko-wiedeńskicj szkoły diagnostycznej w medycynie, urodził się 1805 r. w Pilznie w Czechach, gdzie ojciec jego był ślusarzem; ukończywszy szkołę początkową, gimnazyum i kursa filozoficzne w mieście rodzinnem, słuchał od r. 1825 medycyny w Wiedniu, gdzie w roku 1831 stopień doktora medycyny otrzymał. Następnie przyjął obowiązek lekarza okręgowego dla cholerycznych w Czechach, w r. 1833 został lekarzem młodszym w ogólnym szpitalu wiedeńskim, gdzie od Józefa Hejne i Gutbroda poznał użycia stetoskopu, a zostając w ciągłych stosunkach naukowych z Rokitańskim i Kolleczką, pracował nad anatomiją patologiczną i zastosowaniem auskultacyi i perkussyi do rozpoznawania stanów patalogiczno-anatomicznych. W r. 1835 rozpoczął kursa tych przedmiotów przy łożu chorych, na które najprzód obcy a później i austryjaccy lekarze, a mianowicie Jaksch, Oppolzer, Hamerszek, Dittrich uczęszczać zaczęli. W marcu 1840 r. otrzymał posadę lekarza ordynującego w nowo założonym szpitalu dla chorych piersiowych, w r. 1841 został lekarzem starszym, a w 1846 professorem kliniki i w r. 1848 członkiem akademii nauk w Wiedniu. Umarł 1865 r. Znaczenie Skody w medycynie jest ważne pod w^rzględem teoryi i praktyki. Pod pierwszym względem w badaniach swoich (szczególniej chorób piersiowych) wychodził z zasady, że oznaki fizyczne dostrzegane na chorym, dają poznać tylko pewne stany fizyczne w jego organizmie, i że następnie zadaniem jest lekarza rozumowego za pomocą doświadczeń patalogiczno-anatomicznych (i często za pomocą fanfazyi anatomicznie wykształconej) drogą wnioskowania odgadnąć rzeczywiście istniejące choroby wewnętrzne. Przeprowadzając te zasadę, Skoda w rozprawie swojej: Abkandlung uher AmcuUation und Percussion. (Wiedeń, 1839, wyd. 5-te, 1854) wystąpił przeciwko do owego czasu ponującej doktrynie francuzkiej i szkole dyagno-stycznej, według której symptomata fizyczne dostrzegane na chorym, uważane są wprost za oznaki pewnego chorobowego processu. Chociaż obecnie jeszcze pojawiają się niekiedy we Francyi i Anglii przeciwnicy, jednakże nauka Skody i udoskonalenia w wielu szczegółach dyagnostyki przez niego wprowadzone, znajdują powszechne przyjęcie. Przyznać też należy, że liczni uczniowie Skody też sarnę zasadę usiłują zastosować do innych przez niego nietkniętych części medycyny, i że szkoła Skody zmierza do tego, aby medycynę postawić w rzędzie nauk ścisłych. Znaczenie praktyczne Skody na tern polega, że wię-