page0037

R. LIII.

O ruchu miejscowym aniołów

29

miejsce podzielne, w którem był poprzednio, i w ten sposób jego ruch będzie ciągły. A może też opuścić odrazu całe miejsce, i przyłożyć swą moc odrazu do całego innego miejsca, i w ten sposób ruch jego nie będzie ciągły.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Ten argument dwa ma błędy w dowodzeniu. Po pierwsze mianowicie, ponieważ dowód Arystotelesa wychodzi z tego, co jest niepodzielne co do ilości, czemu z konieczności odpowiada miejsce niepodzielne. A tego nie można powiedzieć o aniele.

Po drugie, ponieważ dowód Arystotelesa wychodzi z ruchu ciągłego. Gdyby bowiem ruch nie był ciągły, możnaby powiedzieć, że coś się porusza, gdy jest w punkcie wyjścia, i gdy jest w punkcie do którego dąży, ponieważ samo następstwo rozmaitych gdzie, odnoszących się do tej samej rzeczy, nazywałoby się ruchem. Stąd, w któremkolwiek z owych gdzie by ta rzecz była, możnaby powiedzieć, że się porusza. Lecz ciągłość ruchu stoi temu na przeszkodzie, ponieważ jak to jest jasnem, nic ciągłego nie może być w swoim końcu, linja bowiem nie jest w punkcie. I dlatego trzeba, by to co się porusza, nie było całkowicie w jednym z krańców, jak długo się porusza, lecz częściowo w jednym i częściowo w drugim. O ile więc ruch anioła nie jest ciągły, dowód Arystotelesa nie dowodzi niczego. Lecz o ile ruch anioła przyjmuje się jako ciągły, wtedy można się zgodzić na to, że anioł, jak długo się porusza, częściowo jest w punkcie wyjścia, a częściowo w punkcie do którego dąży, (tak jednak, by częściowości nie odnoszono do substancji anioła, lecz do miejsca), ponieważ na początku swego ruchu ciągłego anioł jest w całem miejscu podzielnem, od którego zaczyna się poruszać. Lecz jak długo jest w samym ruchu, jest w części pierwszego miejsca, które opuszcza, i w części drugiego miejsca, które zajmuje. — A to znów, że może zajmować części dwu miejsc, przysługuje aniołowi stąd, że może zajmować miejsce podzielne przez zastosowanie swojej mocy, tak jak ciało przez zastosowanie swojej wielkości. Stąd wynika wniosek o ciele ruchomem co do miejsca, że jest podzielne co do wielkości, o aniele zaś, że jego moc może być zastosowana do czegoś podzielnego.

Odpowiedź na drugi zarznt. Ruch czegoś istniejącego w możności, jest czynem czegoś niedoskonałego. Lecz ruch,

http://rcin.org.pl