page0041

R. LIII.

O ruchu miejscowym aniołów

33

Odpowiedź na trzeci zarzut. W ruchu ciągłym, być zmienionym nie jest częścią ruchu, lecz kresem. Stąd poruszanie się musi uprzedzać zmianę. I dlatego taki ruch musi się odbywać przez przestrzeń pośrednią. Lecz w ruchu nieciągłym być zmienionym jest częścią, jak jedność jest częścią liczby. Stąd następstwo różnych miejsc, także bez przestrzeni pośredniej, stanowi ruch taki.

§ 3. CZY RUCH ANIOŁA ODBYWA SIĘ W JEDNEJ CHWILI.

Do trzeciego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że ruch anioła odbywa się w jednej chwili. Im silniejszą bowiem jest moc poruszającego, a im mniejszy stawia opór poruszającemu ruchome, tern ruch jest szybszy. Lec? moc anioła poruszającego siebie samego bez porównania przewyższa siłę poruszającą jakieś ciało. Stosunek zaś prędkości jest odpowiedni do tego, jak zmiejsza się czas. Każdy zaś czas jest proporcjonalny do każdego czasu. Jeśli więc jakieś ciało porusza się w czasie, anioł porusza się w jednej chwili.

Zarzut drugi Oprócz tego, ruch anioła jest bardziej pojedynczy niz jakaś zmiana cielesna. Lecz jakaś zmiana cielesna odbywa się w jednej chwili, jak oświetlenie, czy to dlatego, że coś nie zostaje oświetlane kolejno, tak jak się ogrzewa kolejno, czy to dlatego, że promień nie dosięga pierwej tego co jest bliższe, niż tego co jest dalsze. Tern bardziej więc ruch anioła odbywa się w jednej chwili.

Zarzut trzeci. Oprócz tęgo, jeśli anioł porusza się w czasie z miejsca na miejsce, jest jasnem, że w ostatniej chwili owego czasu jest w punkcie do Którego dąży, w całym zaś czasie poprzednim jest albo w miejscu bezpośrednio poprzedza-jącem, które się przyjmuje jako punkt wyjścia, albo częściowo w jednym, a częściowo w drugim. Jeśli zaś częściowo w jednym, a częściowo w drugim, wynika stąd, że ma części, a to jest niemożliwe. Zatem w całym czasie poprzedzającym jest w punkcie wyjścia Zatem spoczywa tam, ponieważ spoczywać znaczy być w tern samem miejscu teraz i przedtem, jak powiedziano (w par. poprz.). I tak wynika, że porusza się tylko w ostatniej chwili czasu.

Summa Teologiczna.    3

http://rcin.org.pl