page0565

557

Rutawka — Rutka

50 do 70 prec’ cowych, barwy lilaku (ob.). Rutewki łąkowe (Thalictrum aiigustifoiium Jacq; Th. flmum Lin.) mają kwiaty żółte, a dorastają do 3 łokci na wysokość Thalictrum zaś purpuresccns Lin z kwiatami czerwonawemi; Th. glaucum Schred. z kwiatami żółtemi, Th. tuberosum L. z Kwiatami białemi, utrzymują sie po ogrodach dla ozdoby, a są bardzo łatwe w pielęgnowaniu. Thalictrum minus Lin. rośnie u nas po polach, a lud nasz używa niekiedy korzenia z tej rośliny jako leku przeciw zimnicy.    F. Be....

Ruth. Pod tern nazwiskiem znajduje się w Starym Testamencie księga, uważana w starożytności za cześć Księgi Sędzio.v, lecz rzeczywiście osobna, sama w sonie księga, zawierająca historyje familijną. Podczas ciężkiego głodu w królestwie Judzkiem, Betleemita Elimelech, z żoną swoją Noemi i dwoma synami udał się do ziemi Moab. \le Elimelech niedługo potem umarł i synowie jego pożenili się z Moabitkami, imieniem Orpha i Ruth, sami także wkrótce pomarli bezdzietnie. Potem Noemi powróciła do ojczyzny, a przywiązana synowa Ruth, jej nieodstępowała. Przybyły do Betleem podczas żniwa_v i zajmowały się pokłosiem czyli zbieraniem pozostałych kłosów, Ruth podobała się wtedy zamożnemu krewnemu swego męża nieboszczyka imieniem Booz, który ją przyjął uprzejmie, a następnie pojął za zonę. Ruth powiła mu Obeda, który był dziadkiem Dawida. Księgi tej miał byc autorem Samuel, albo Ez-drasz, albo król Ezechijasz, lecz rzeczywi ście pisana była po czasach Dawida, za późniejszych królów.    L. H.

Rutka (Teofil), sławny polemik teologiczny, jezuita. Urodził się w Kijo-wskiem 1623 r., wstąpił do jezuitów 1647, odbyw^rszy w zakonie nauki uczył po różnych kollegijach w Poznaniu, w Kaliszu, w Lublinie. Bywał też prefektem szkół, penitencyjarijuszem w Lorecie, rok jeden na missyi w Stambule, tyleż na dworze Stanisława Jabłonowskiego, kasztelana krakowskiego, hetmana wiel. koron, na czem lat 23 przepędził. Szczególniej obrał był za cel swojej gorliwości starać się o zjednoczenie z Kościołem rzymskim nieunitów na Rusi, w czem do ostatniego kresu życia nie przestawał pracować czynem i piórem, wydawszy mnóstwo dzieł w tym celu, tak iż on właściwie był sprawcą Unii, mianowicie na Rusi Czerwonej. P.ócz tego i Mahometanie obrócili także przeciwko sobie jego : arliwość; będąc w Stambule obeznał sią z ich wiarą, obyczajami, a podobno także i w języku tureckim ifieźlfl był wyćwiczony. Pracowitość Rutki w pisaniu rozlicznych dzieł jest prawie do podziwienia, zważając że przy zatrudnieniach zaKonnych, dworskich, obozowych na tyle ich zdobył. Nawet sam dwór rzymski musiał mieć wielkie mniemanie o jego teologicznej biegłości, kiedy mu nuncyjusz Pallavicini, zlecił przedsięwziąć pismem obronę władzy papiezkiej. Umarł we Lwowie 1700 r., nie przestawszy pisać do samej śmierci. Dzieł jego znanv^Tch jest przeszło trzydzieści kilka, lecz niemało innych zaledwie z tytułu wiadomych wypracował. Z tych ważniejsze są: 1) Lanrea Zegóuiana, (Poznań, 1659, in folo). 2) Uspokojenie w Bogu ludziom od Boga wiernemprawem napisane, (Kalisz, 1662, w 12-ce). Toż z dodatkiem drugi raz obszerniej na pożytek duchowny, (Lwów, 1677, w^r4-ce). 3) Maria ex sercitute Regnairiw cetebrata, (Poznań, 1665. Toż Kalisz, 1669, i Laybach, 1679, w 4-ee; Norymberga, 1701, w 12-ce).    4)

Męka Chrystusowa w ofierze-mszy świętej wyrażona, (Poznań, 1668, w 12). 5) Defensio s. orthodoxae orientu fis Ecctesiae contra haereticos (tamże, 1678, w 4-ce, toz Kalisz, 1682, i Lwów). W tern dziele użył autor szczególniejszego obrotu, niby to usprawiedliwiając łacinników, iż jedno z grekami trzymali, co samże nazywa fortelem wojennym. Toż samo dzieło wyszło