page0614

606

Rysiński

wdzięczność za opiekę, u niego też był w wielkiem zachowaniu. Umarł d. 18 Listopada 1625 r. w Deiatyczach na Litwie. Zwłoki jego pochowano w Lub-czu, gdzie za życia dzieła jego były drukowane. Książę Krzysztof Radziwiłł,, kazał mu wznieść pomnik murowany nad mogiłą, dziś wszelki ślad jego zaginął. Ogłosił drukiem: 1) Przypowieści polskie przez Salomona Rysińskiego zebrane, eenturyj ośmnaście (w Lubczu nad Niemnem, 1618 r., drukiem Piotra Blastusa Kmity). Procerbiorum a Safomone Risinio eoNectorum centuriae decem et octo. hibecae ad Chronum in officina Petri Blasti Kmitae. Anno Domini MDCX VIII Decembibus hons w4-ce. (Następne wydania tego dzieła byry w latach 1619, 1629, 1634; ostatni orzedruk w Bibl. staroż. pis. pols._y 1843 r. tom 2). 3) Niektóre psalmy Dawidowe. częścią poprawione, częścią znowu przełoione na stare noty od Salomona Bysińskiego. Za zleceniem starszych (w Lubczu nad Niemnem, w drukarni Piotra Biasta Kmity, R. P. MDCXIV, w 4-ce). Przypis wierszem Krzysztofowi Radziwiłłowi, orędownikowi autora (dwa arkusze druku). Ponieważ dawny przekład psalmów używanych do śpiewania w kościele ewangelickim, nie odpowiadał w niektórych miejscach wymaganiom, Rysiński podjął się ich ,.skorygowania,’’ a owocem tej pracy, jest ta broszurka. Zamieszczono w niej na nowo przełożone wyjątki z psalmów' 1, 10, 27, 32, 42, 100, 119, 137, 143, a nadto dodano w końcu alfabetyczny spis wszystkich psalmów. 3) Monumentu dlcersis personis posiła (pomniki wystawione rozmaitym osobom) w Lubczu nad Niemnem; datę ich wyjścia oznacza Wincenty Korotyński na r. 1615, arkuszy 5 druku. Jest to zbiór po łacinie napisów grobowych, ułożonych głównie dla członków rodziny Radziw iłłowskiej, dzielnicy Birżańskiej, lub spokrewnionych z nią osób, oraz dla kilku znakomitszych mężów i niewiast wyznania helweekiego. Ze wszystkich prac Rysińskiego najważniejszym jest zbiór przysłów polskich; w nim bowiem przechował najdawniejsze pomniki wspomnień narodowych, w żywem słowie za jego czasów istniejących, oprócz wielu innych które do dni naszych dotrwały. Zbiór ten wyższą ma bez zaprzeczenia wartość nad Adagia G. Knapskiego (ob.), który częśe najżywotniejszą z Rysińskiego opuścił. Dla badacza ojczystej mowy i starożytności, jest on nieocenionej wartości. (Najdokładniejszą wiadomość o tym pisarzu podał Wincenty Korotyński, w broszurze pod tytułem: Salomon Rysiński, studyjum (Wilno, w drukarni A. Ił. Kir-kora, 1863 r.).    K. U/. W.

Rysiński (Andrzej), saryryk, żyjący w połowie XVII wieku, ze szczegółów nieznany. Naśladując Persyjusza i Jana Kochanowskiego, napisał ostrą satyrę na ówczesne obyczaje, której dał tytuł: Satyr polski, bez miejsca druku i roku, zmieniwszy przy drugiem wydaniu na Satyr na twarz Rzeczypospolitej (1640 r., bez miejsca druku; wydanie trzecie, 1645 r. w 4-ce). Niektórzy przypisują to dzieło bezimienne Salomonowi Rysińskiemu, lecz bezdowodnie~ Powstaje tu autor mocno na księży katolickich, wystawia wady rządu, skutki niezgody panów, zbytki kobiet, przedajnośc sędziów i t. p. Ze zaś dzieło to jest istotnie płodem Andrzeja, dowodzi istniejący także inny jego Satyr ner twarz dworską (bez miejsca i roku, w 4-ce), na którem już jest podpisany autor, a nadto taż sama osnowa okazująca oczywiście płód jednego pióra. W utworach tych język zepsuty, wiersz twardy, chropawy, prozaiczny, polszczyzna skażona i napstrzona łaciną, czasem jednakże trafie można na piękne porównanie, a cała rzecz jest niezmiernie ciekawa i do historyi dawnych obyczajów nader ważna.    f. !)/. S.