page0759

751

Śnieg — Śniegunki

śniegu jest dobroczynny. Wśród najtęższych mrozów w stronach przybiegu-nowych w głębokości stóp 4 pod śniegiem napotykamy temperaturę lodu topniejącego. U nas podczas ostrej zimy śnieg służy za pokrycie pół i w braku jego ginie wiele roślin; nie szkodzi zaś on nawet delikatnym roślinom i wiele jest roślin, które rosną a nawet z pod niego kwiaty wydają. Podobnież śnieg zabezpiecza zwierzęta od zbytecznych mrozów. Podróżni zdrętwiali od zimna pod śniegiem przywracani byli do życia, gdy pozostawieni na powietrzu nie byliby śię ocucili. Dla tego też mieszkańcy stron podbiegunowych strudzeni podróżą lub zaskoczeni nocą, zdała od mieszkań swoich zimowych, zagrzebują się w śnieg głęboko i po kilkogodzinnyra odpoczynku w dalszą puszczają się drogę. Śnieg w górach dostarcza wody źródłom; błędnem zaś jest mniemanie jakoby śnieg więcej użyźniał ziemię niż woda zwyczajna. W stronach podbiegunowych często zdarza się widzieć śnieg czerwony^ Fr. Bauer przekonał się, że kolor ten pochodzi od bardzo drobnych grzybków-, należących do rodzaju uredo; podobny śnieg często się pojawia na górze Ś. Bernarda.

Śniegóła °t>- Pośmerkci.

Sniegołom, W języku leśnym, drzewo od ciężaru śniegu złamane Śniegowa, śnieżna linija albo granica śniegów, tak się nazywa wysokość od której począwszy na górach, śnieg trwa wiecznie i ta wysokość w rozmaitych szerokościach geograficznych jest różna. Na stronie północnej Himalai wynosi ona około 17,000 stóp, na Chimborasso 15,746 stóp, pod równikiem oznacza ją Alex. Humboldt na 14,760 stóp. Postępując ku biegunom, linija ta zniża się coraz bardziej do poziomu morza. W Alpach pod 46° szerokości, wysokość granicy śniegów wynosi 8,400 stóp, a zatem na każdy stopień szerokości zmniejsza się o 139 stóp. W górach Pirenejskich śniegowa linija przypada w wysokości 9,600 stóp. Wysokość ta ku północy zmniejsza się w większym stosunku i pod 71° szerokości, na Nordkapie, wynosi 2,196 stóp, na każdy więc stopień ubywa jej 246 stóp, a pod 80° spada do poziomu morza; jednakże na Szpicbergu pomiędzy 76 i 80° szerokości, ziemia na czas krótki w Lipcu i Sierpniu pokrywa się zielonością. Dla oznaczenia dolnej linii gle-czerów należy takie z nich wybierać, które schodzą z gór bardzo wysokich na znaczną przestrzeń rozciągających się, jak w dolinie Chauiouny i w Grindel-wald, gdzie massy lodowe zniżają się aż do wysokości 3,000 stóp nad poziom morza. W Laponii, Islandyi, Grenlandyi gleczery zwieszające się z gór, sięgają powierzchni morza pod 66—68° szerokości, z czego wynika, że linija dolna gleczerów aż do 70° szerokości obniża się na każdy stopień na stóp około 139. W szerokościach wyższych nad 70°, jak na Szpicbergu, w' zatoce Baf-fina, gleczery nietylko dotykają powierzchni morza, lecz nawet zniżają się pod jego powierzchnią. Głębokość do której gleczery sięgają, nie jest znana z przyczyny pływających mass lodowych i działania fal morskich. W Mexyku pod 45° szerokości północnej, oznaczono wysokość granicy wiecznych śniegów na 7,800 stóp, w górach zaś norwegskich pod 70° na stóp 3,300.

SniegUIlki albo SnieguHczfd (Galanthus nwalis Lin.), są to bardzo ładne kwiateczki, jedne z najwcześniej ukazujących się na wiosnę, bo zaraz tuż przy niknieniu śniegów, a trafiające się u nas w kraju w wielu miejscach dość obficie, zwłaszcza w Krakowskiem, Sandomierskiem i Lubelskiem. Ponieważ śniegunki często spotykać można po brzegach piatów śniegowych topniejących, jakb y te płaty swym głąbikiem kwiatowym przebiły, nadano im przeto także nazwę przebiśnieg. Śniegunki należą do roślin cebulkowych czyli posiadających korzeń nitko wato-wiązko waty, nad którym tkwi cebulka, wydająca z siebie liście