page0835

Sakramencki — Saladyn    827

nionki i udzieliła wsparcia pieniężne osobom wstydzącym się żebrać, wynoszą-oe w r. 1885 dla osób 271 złp. 8,788. Arcybraetwo ogłasza corocznie Zdanie sprawi/ z czynności i funduszów swoich.

Sakuntala, Ob. Kalidasas.

Sakwy, worek podwójny długi, który zarzucony na ramię, spadał na piersi i plecy. Zwykle kwestarze zakonni piesi, takich sakw używ^rali. Ztąd sakiewki, do zachowania pieniędzy, podobnegoż kształtu, zwykle z jedwabnych nici zrobione szydełkiem albo na drntach.    K. Wl. W.

Sala, rzeka, ob. Saala.

Sala, komnata czyli izba największa w pomieszkaniu, służąca na przyjęcie gości.

Saladyn, Właściwie Salah-ed-din-Jussuf-Ebn-Ayub, sułtan Egiptu i Sy-Tyi, urodził się r. 1137 w zamku Tekrit, gdzie ojciec .jego miał główne dowództwo. W młodym wieku towarzyszył stryjowi swemu Schirkuh w wyprawie do Egiptu, przedsięwziętej na rozkaz sułtana Aleppu, Nureddyna; w Egipcie, po jego śmierci zaś objął to stanowisko Saladyn. Wyniesiony na tę godność zaczął dążyć do osiągnięcia najwyższej władzy w Egipcie. Dotąd oddany zabawom i zbytkom, stał się naraz wstrzemięźliwym, gorliwym zwolennikiem i surowym wykonawcą Koranu. Zebrawszy niezmierne bogactwa, zjednawszy sobie przychylność Egipcyjan przez łagodne i roztropne rządy, był bliskim zamierzonego celu. Lecz postępowanie jego obudziło podejrzenie Nureddyna, który wyruszył z lieznem w^rojskiem do Egiptu. Jednakże nie przyszło do starcia i pojednanie nastąpiło. Dopiero po śmierci Nureddyna w r. 1174, gdy wstąpił na tron syn jego Al-Małek, Saladyn rozpoczął jawnie działać, celem zagarnienia jego posiadłości. Zdobył Damaszek i inne miasta Syryi i oblegał Al~Maleka w Aleppie, lecz bezskutecznie. Al-Malek umarł r. 1181, a we dwa lata później Aleppo poddało się Saladynowi; w ten sposób posiadłszy całą Syryję i Egipt przybrał tytuł sułtana. Następnie zwrócił swą potęgę przeciw Chrześcijanom w Palestynie, zamierzając wygnać ich z tego kraju i zdobyć Jerozolimę. W bitwie stoczonej na równinie Tiberias r. 1187 otrzymał świetne nad wojskami ehrześcijańskiemi zwycięztwo, a Guy de Lu -signan, król jerozolimski, wraz z Chatillonem, wielcy inistrze zakonu templary-jnszów^r i zakonu S. Jana z wielką liczbą rycerzy dostali się do niew^roli. Następstwem tego zwyeięztwa było zajęcie miast St. Jean d’Acre, Said, Bei-rut i t. d., poczem tegoż jeszcze roku Jerozolima poddała się Saladynowi pod warunkami, jakie tenże najsumienniej wypełnił. Na wiadomość o upadku Jerozolimy, cesarz Fryderyk Rudobrody (Barbarossa), król francuzki Filip August i król angielski Ryszard Lwie Serce przedsięwzięli wyprawę krzyżową do Palestyny. Pogłoska o zamierzonej wyprawie dodała odwagi Chrześcijanom w Tyrze, tak iż wydarli Mahometanom napowrót miasto Acre r. 1189. Okolice miasta tego były przez dwa lata widownią walk najzaciętszych. Cesarz Fryderyk przybył z wojskiem do Azyi, lecz wkrótce umarł; dopiero przybycie Ryszarda i Filipa Augusta przeważyło szalę szczęścia stanowczo na korzyść Chrześcijan. Zdobyli oni na nowo Acre r. 1191, a po oddaleniu się Filipa Augusta do Europy, Ryszard w dwóch bitwach pokonał Saladyna, zajął Cezareę i Jaffę i posunął sie pod Jerozolimę. Nakoniec nastąpił rozejin między dwoma nieprzyjacielskimi monarchami, skutkiem którego wybrzeże od Jaffy do Tyru pozostało posiadłością Chrześcijan. Wkrótce po usunięciu się Ryszarda, Saladyn umarł w Damaszku r. 1193. Monarchę tego zdobiły wielkie zalety, mianowicie: roztropność, bohaterska odwaga, rzetelność i spra-