który zstąpił z nieba stając się człowiekiem, i siedzi w niebie na prawicy Ojca, swojego; Chlebem Aniołów, bo trzeba by, gdyby było można, mieć czystość anielską dla pożywania go i aniołowie karmią się nim w niebie, ale sposobem duchownym i boskim. Nazywają jeszcze ten Przenajświętszy Sakrament życiem .i zbawieniem, ponieważ mieści w sobie Jezusa Chrystusa, sprawcę życia duchownego i zbawienia ludzi; chiebem dziatek, ponieważ aby z pożytkiem przyjąć Eucharystyję, trzeba stać się dziecięciem Pana Boga przez chrzest i być ozdobionym łaską oświęcającą, bez której ludzie są niewolnikami i dziećmi czarta; świętemi tajemnicami, ponieważ Jezus Chrystus otoczony jest tu zasłoną nieprzeniknioną dla zmysłów. Nazywają wieczerzą Pańską, ponieważ Jezus Chrystus ustanowił przenajświętszą Eucharystyję, po ostatniej wiecerzy, którą pożywał ze swymi apostołami; Kommuniją świętą, ponieważ jednoczy ludzi z Jezusem Chrystusem i udziela im jego łask, zasług i cnót; stołem Pańskim, ponieważ Jezus Chrystus zasiadał u stołu, gdy ustanowił ten Sakrament; wreszcie stołem świętym, ponieważ w tym Sakramencie obchodzi się uczta niebieska i boska, na której Jezus Chrystus daje nam pożywać ciało swoje, wypić krew swoję. Eucharystyja jest Sakramentem; łączy w sobie wszystkie przymioty, stanowiące Sakrament: znak pod zmysły podpadający, którym jest po-stai Chleba i wina, ustanowione przez Jezusa Chrystusa, na ostatniej wieczerzy; obietnicę łaski, zamkniętą w licznych textach Pismach świętego, a szczególniej w słowach: „Jeśliby kto pożywał tego chleba, żyć będzie na wieki.” (Św. Jon, 6, 51). Tej samej nocy, kiedy miał być wydany nieprzyjaciołom swoim, Jezus Chrystus znajdując się w wieczerniku z apostołami, spożywszy z nimi baranka wielkanocnego, wziął chleb, błogosławił, łamał, dawał uczniom swoim i rzekł: „Bierzcie i jedzcie; to jest ciało moje.” A wziąwszy kielich, dzięki czynił i dał im, rzekąc: „Pijcie z tego wszyscy; albowiem ta jest krew moja nowego testamentu, która za wielu będzie wylana, na odpuszczenie grzechuw.” Apostołowie usłyszawszy te słowa, nie zmięszali się: przygotowani byli do tego poprzedniemi mowami Jezusa Chrystusa; uznali w tern spełnienie wielkiej obietnicy, którą był uczynił, mówiąc: „Jam jest chleb żywota; a chleb, który ja dam, jest moje ciało.” Poznali, że to co Jezus Chrystus podawał im, nie jest już chleb, który wziął i łamał; ale że wszechmocnem słowem Bożem, które wyrzekł, przemienił całą istotę chleba w istotę ciała własnego, a całą istotę wina, w istotę krwi własnej: i to właśnie stanowi Przenajświętszy Sakrament, w którym Chrystus jest rzeczywiście i istotnie obecny.
Sakramenta. Sakrament pochodzi od wyrazu łacińskiego Sacer, święty albo poświęcony. U pisarzy starożytnych wyraz Sakrament oznaczał summę pieniężną, którą strony processujące składały w miejscu świętem, a wygrywający sprawę zabierał tę summę; przysięgę w ogólności, a w szczególności, składaną przez żołnierzy w ręce swych dowódzców; rzecz ukrytą, bądź świętą, bądź świecką, oraz znak tejże rzeczy. W piśmie Świętem i u pisarzy kościelnych, wyraz Sakrament bierzę się za rzecz świętą i poświęconą, i umocnioną w sobie sama, albo za znak święty, znamionujący i nadający pewny rodzaj świętości. Sakramenta są widzialne znaki niewidzialnej łaski Boskiej, ustanowione przez Jezusa Chrystusa dla zbawienia ludzi. Sakramentów jest siedm: 1) Chrzest, 2) Bierzmowanie, 3) Ciało i krew' Pańska, 4) Pokuta, 5) Ostatnie olejem świętym namaszczenie, 6) Kapłaństwo, 7) Małżeństwo. Mowa o każdym z nich szczegółowo jest pod właściwą nazwą. Sak ramenta Nowego Zakonu są to znaki widome i skuteczne łaski niewidomej, ustanowione przez Jezusa Chrystusa, dla poświęcenia dusz ludzkich. Różnią się istotnie od Sakra-