page0830

$22    Sakowicz — Sakrament Przenajświętszy

płauem kjjtolickun. Potem tenże Synod pisał za nim do stolicy apostolskiej, aby mu wolno było przejść na obrządek rzymski. Była na to w Rzymie kongrega-cyja kardynałów przy obecności Urbana VIII papieża, z której to kongregacyi za dozwoleniem tegoż papieża, przysłano mu do Polski dyspensę na przejść e do obrządku rzymskiego z tym warunkiem, aby się nigdy nie wracał do greckiego na co Sakowicz w ręce biskupa Andrzeja Gębickiego przysięgę złożył. Wstąpił on wtedy do zakonu kanoników regularnych świętego Augustyna, i był proboszczem w Krakowie, gdzie umarł w r. 1647. Sakowicz tłómaczył i napisał wiele dzieł wierszem i prozą po rusku i po polsku, z których pisma przeciwko Kościołowi wschodniemu są nadzwyczaj rzadkie, gdyż je bardzo troskliwie niszczono. Zagorzały przeciwnik pierwotnego swego wyznania, chciał wszystkich na swoje przekonanie nawrócić, choć nie miał potrzebnej do tego wyrozumiałości i łagodności. Nigdy on nie nauczał ale szyazir, i obrzucał obelgami przeciwników, ztąd tylko jątrzył i pogorszał sprawę której bronił. Dzieła jego drukiem ogłoszone są: 1) Problematu albo pytania o przyrodzeniu człowieczym z ładńskiego (Kraków, 1620, w 8-ce);    2) Wiersze na

żalostnyj pogreb zaenaho rycera Pe.tra Konaszewioza Sahajdacznaho, hetmana wojska Zaporoskoho (Kijów, 1622 w 4-ce);    3) Traktat o duszy,

(Kraków, 1625, w 8-ce);    4) Materja rady blahodarenia pry pogrebenii

znamienitaho czelowieka (bez miejsca druku i roku w 4-ce);    5) Perspekty

wa albo objaśnienie grecko-roskiej cerkwi dyzunickiej, (Krak., 1642, w 4-ce). Przeciwko temu dziełu wyszło dużo odpowiedzi pisanych przez Piotra Mohiłę, Pachomiusza, Orońskiego, Wojnę, Dubo wieża i innych; 6) Sobór kijowski prawosławny przez ojca Piotra Mohiłę złożony i odprawiony (1640. przekład z ruskiego Warszawa, 1641, wyd. 2-ie: Kraków, 1642, w 4-ce);    7) Kalen

darz stary, w którym jawny i oczywisty błąd pokazuje się około święcenia Paschy, (Wilno, 1640, w 4-ce; wyd. 2-ie, przerobione wyszło podtytułem: Okulary kalendarzowi staremu., (Kraków, 1644);    8) Powinszowanie Ja

nowi Stanisławowi. Lubomirskiemu, hrabi na Wiśniczu (Kraków, 1641, w 4-ce); 9) 0 mytarstwie czyli o drugjjn miejscu po śmierci (tamże, 1641, w 4-ce): 10) Dyalog albo rozmowa Maćka z Dyonizym, popem schizmaty-ckim wileńskim, o Wielkiej nocy ruskiej (1641, tamże, 1642, w 4-ce); ll) Przyczyny generalne Rusi do porzucenia disuniej (bez miej. dr. i r.) F. M. S.

Sakrament Przenajświętszy. Przymiotnik przenajświętszy służy na oznaczenie Sakramentu Eucharystyi czyli Sakramentu Ciała i Krwi Pańskiej. Ze wszystkich sakramentów, ustanowionych przez Jezusa Chrystusa, najko-niecznieiszym, najniezbędniejszym jest Chrzest; ale największym, najdostojniejszym i najświętszym, i dla tego nazwany przenajświętszym jest Sakrament Eucharvstvi, ponieważ zawiera w sobie, nie mistycznie i pod figurą, ale rzeczywiście i prawdziwie, ciało, krew, duszę i bóstwo Jezusa Chrystusa. Jestto prawda wiary katolickiej, jasno określona przez święty sobór Trydencki: ,,Kto-by zaprzeczał, że ciało i krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, wraz z jego duszą i bóstwem, a tern samem cały Jezus Chrystus, znajduje się prawdziwie, rzeczywiście i istotnie w Sakramencie Przenajświętszej Eucharystyi; lecz twierdził, że jest w niej tylko jako znak. pod figurą, albo mocą swoją: niech będzie wyklęty ęsess. XIII, can. I). Przenajświętszy Sakrament nazywa się także Sakramentem ołtarza, ponieważ na ołtarzu poświęca się Eucharyst/ja i tu zachowuje się dła rozdawania wiernym; świętą Hostyją, ponieważ Euchary-styja obejmuje w sobie Jezusa Chrystusa, hostyję albo ofiarę zabitą dla zbawienia świata; chlebem Niebieskim, ponieważ zawiera w sobie Jezusa Chrystusa,