page0883

875

Sarabre — Samnitowie

dniowi do rzeki Oise, tym sposobem łączy rzekę Maas z łożyskiem Sek wanny i ma 9 mil długości. Dawniejszy departament francuzki Sambre-Maas, miał 82 mil kw. i 181,000 mieszkańców a stolicą jego było Namur; w r. 1815 w części zamieniony został na belgijską prowincyę Namur, w części zaś przyłączony do Liege. Nad brzegami Sambry stoczone były rozmaite bitwy. 1 tak, już w 56 r. przed Chr. Cezar pobił tu Nerwianów. Między 10 Maja a 4 Czerwca r. 1794, francuzi pod Jourdan’em sforsowali sambryjską linią sprzymierzonych, stoczywszy bitwy pod Rouvroi, Merbes-le-Chateau i Gos-selies.

Sarahiri (Ignacy Antoni), patryarcha katolicki w Syryi, urodzony w Mos-sul w Mezopotamii w r. 1801, pochodził z sekty Jakobitów i był sekretarzem ich patryjarchy, który go w r. 1826 wyświęcił na swego biskupa koadjutora. Czytanie niektórych dzieł katolickich, skłoniło go do odstąpienia swego wyznania w r. 1827 i przejścia na łono Kościoła rzymskiego, w czem wielu pomiędzy duchownymi i świeckimi swymi spółwyznawcami znalazł naśladowców. Patryjarcha Jakobitów, chcąc powstrzymać tak postępujące nawracanie, otrzymał od sułtana upoważnienie do uwięzienia Samhiri. Po ośmiu miesiącach zamknięcia w Mardin, za wstawiennictwem konsula francuzkiego wypuszczony na wolność, przebiegał Syryją, krzewiąc wszędzie wiarę katolicką. Nowe prześladowania zniewoliły go udać się do Konstantynopola, gdzie poparty w^rpływem ambassadora francuzkiego, sprawę swoją pomyślnie przeprowadził. W r. 1841 powróciwszy do Syryi, zajął trzy kościoły jakobitów, jakkolwiek liczba tych wyznawców nad katolikami przemagała. Oburzony tern patryjar-eha, starał się podniecić nań muzułmanów, lecz usiłowania jego, przy zapewnionej od czasów wojny wschodniej opiece dla katolików, skutku nie odniosły. W r. 1853 Pius IX mianował go wikaryjuszem apostolskim i patryjarchą Antyjochii z rezydencyją w Mardin. W r. 1855 Samhiri w interesie swego Kościoła odbył podróż do Rzymu i Paryża i wtedy sekretarz jego, ksiądz Jan Mamarbaschi, wydał wiadomość o spraw^rach nowego patryjarchy, pod tytułem: Les Syriens ęalhoUgues et leur patriarchę Mgr. Samhiri (Paryż, 1856 roku'. Umarł w 1864 r.

Samica, W języku flisów i orylów, samicą zowią główny nurt koryta Wisły, względem łachy, to jest odnogi.

Samlandyja, ob. Samb {/a.

SamilitOWiC, Samnites, starożytny lud w Środkowych Włoszech, pochodzenia sabellskiego, byli często przez Rzymian nazyw^rani Sabellami, przez Greków Saunitaini. Według podania byli potomkami młodzieży sabińskiej, która przeprowadzona przez byka od Marsa nadesłanego, osiadła zbrojnie i rozpostarła się w krainie oskijskiej, nadawszy jej nazwisko Samnium. Później odłączyło się plemię Frentanów i osiadło na północo-wschód, jako też plemię Hirpinów, które zajęło okolicę południowo-wschodnią. Ludy te pozostały jednakże w związku z Samnitami i były do nich zaliczane. Kraj Samnitów lesisty i w pastwiska obfity, posiadał wszelkie korzystne warunki do hodowania bydła, był dobrze zabudowanym i znaczne jego obszary zajęte pod uprawę drzew oliwnych. Lud Samn’^łów był waleczny, wojenny, przywiązany do wolności, przemieszkiwał po większej części w górach; żyjąc pod ustawami demokra-tycznemi, był podzielony na kantony niezależne od siebie, lecz w związek połączone i w wojnach wspólnego wodza wybierające. Wojownicy Samniccy znieśli panowanie Etrusków w Kapui w r. 440 przed Chr. i greckie w Cumae r. 419. Z ich połączenia się z Oskami pochodził lud Kauipanów. Język i pi-