page0897

Spiritualia — Spiritualni    889

kich, w kilkodniowe^ oderwania się od spraw doczesnych, na rozmyślaniu czyli medytacyjach i skupieniu ducha, pod kierunkiem spowiednika lub kapłana pobożnego i doświadczonego; rozpamiętywanie prawd wiekuistych, oraz ścisły przegląd żywota poprzedniego, ułatwiają przygotowanie się do godnego przyjęcia Sakramentu Pokuty oraz Ciała i Krwi Pańskiej czyli Kommunii. Święty Ignacy Lojola ułożył Exercitia spinitualia, bardzo użyteczne dla odbywających rekollekcyje. Papież Alexander VI udzielił przez breve z dnia 12 Października 1657 odpust zupełny dla wszystkich, którzy odprawiać będą ćwiczenia duchowne, aloo rekollekcyje podług metody świętego Ignacego w klasztorze jezuitów. Główne części exercycyj spiri ualnych czylk ćwiczeń duchownych świętego Ignacego są następujące: 1) Medytacyje albo rozmyślania, to jest rozmowy z samym sobą i z Panem Bogiem o najgłówniejszych prawdach rcligii, o przeznaczeniu człowieka, o grzechu, o nawróceniu grzesznika, o życiu Jezusa Chrystusa i jego śmierci, o cnotach chrześcijańskich. Szereg tych medytacyj obejmuje w sobie .potrójne życie znane w mistyce pod nazwą vila purgatim, vita UluminaŁim i vita uni-tiva. 2) Rozmyślania nad powinnościami st«nu, nad środkami wykonywania cnoty. 3} Czytania duchowne wytęte z Pisma Świętego i z ksiąg duchownych dawnych i nowszych, zatwierdzonych przez władzę duchowną. 4) Modlitwy. 5} Rachunek sumienia ogólny i szczegółowy. 6) Przedsięwzięcie dalszego sposobu życia. 7) Przygotowanie się i przyjęcie Sakramentów pokuty i ołtarza. Kiedy wiele osób razem zgromadzonych odbywa ćwiczenia tego rodzaju, ma być zachowywanem ścisłe milczenie. Takie ćwiczenia, z polecenia biskupów, odbywane są przez kandydatów do kapłaństwa. W ogólności wykonywane są w czasie wielkiego postu, dla przygotowania się do spowiedzi wielkanocnej. Biskupi wzywają niekiedy członków duchowieństwa swoich dyecezyj do. rekollekcyj, dla oderwania ich na czas niejaki dd zewnętrznego zajęcia się obowiązkam. pasterskiemi i pokrzepienia w wykonywaniu świętych powinności. Podobneż ćwiczenia duchowne używane są także w zgromadzeniach zakonnych męzkich i żeńskich. Zgromadzenia Sercanek czyli sióstr Serca Jezusowego, stosownie do swych ustaw, otwierają corocznie w wielkim poście, w Bwoich kaplicach rekollekcyje dla pań świeckich, aby odłączywszy się od zatrudnień i roztargnień życia powszedniego, mogły wejśdź w siebie, skupić ducha i zastanowić się głębiej nad celem życia i jego udoskonaleniem. Młodzież płci obojga zwykle przy końcu wielkiego postu odbywa exercitia spi-ritualia czyli rekollekcyje.    L. H.

Spiryczne linije, są to linije krzywe wynalezione przez Perseusza, wynikające z przecięć się płaszczyzn z powierzchniami opisanemi okręgami kół, obracającemi się około ich cięciw, stycznych lub linij zewnątrz położonych; linije te mające szczególne postacie nie zwróciły na się bliższej uwagi matematyków.

Spiyrtnalizm, nauka filozoficzna wynikła z kwestyi o rzeczywistości świata cielesnego, oraz o stosunku pomiędzy ciałem a duszą. W ściślejszem znaczeniu spirytualizm oznacza naukę, według której dusza, jako pierwiastek życia duchowego, różną jest od ciała; w znaczeniu obszerniejszem jestto twierdzenie, że w ogóle nie masz wcale ciał, tylko duchy, t. j. istoty myślące i wyobrażające. Pod tym ostatnim względem spirytualizm jest blizkoznaczny z idealizmem, a w obu razach przeciwnym jemu jest materyjalizm. F. H. L.

Spirytualni. Tak nazywano w Wiekach Średnich, Franciszkanów, którzy