250
kobiety, a którzy jeszcze bardziej są głupi jak dzicy, nie chcą bowiem ani odziewać się, ani mieszkać w chatach; widziano ich wystawionych na najstraszniejszy głód, wlekących swoje wychudłe członki, najnieschluduiej utarzanych, jak sobie wydzierali napół-zgniłe mięso; dla tego kobićty narażają się na poronienie nie mogąc częstokroć wyżywić swych dzieci. Nic przecie?, nie zdoła wyrwać tych dzików z ich niepodległego próżniactwa; przy takićj jednak nędzy, są bardzo odważni, w czasie bitwy okazują swój zapał wszy* stkiemi członkami ciała, okropnie wyją i tarzają się po ziemi. Odludni, niespokojni, bezustannie przewłóczący się z miejsca na miejsce, nie znają żadnej przyzwoitości, ani wstydu, ani prawa: nie mając żadnych między sobą starszych ani przełożonych, na samo tylko zważają męztwo i srogość; bardzo delikatne mają zmysły i znakomitą zręczność. Pijaństwo, kobiety i wojna, to ich passyja. W No-wćj Kaledonii, na południowym przylądku kraju Van-Diemen ludzie ci odważniejsi są i złośliwsi niz w Nowćj-tiwinei, gdy? żyją w zimniejszym klimacie i nawet pokazują chętkę na ciało ludzkie: lecz nie więcej są przemyślni, pomimo ze w ogólności okazują się zręczniejsi od Hotteutotów. Mocno kędzierzawe ich włosy nie tak jak u Hotteutotów są kołtuniaste, pudrują je czerwonym piaskiem lub wapnem z muszli ostrzyg. I teu lud zdarza się widzieć pomięszany z Malajczykami na wielu wyspach indyjskiego archipelagu, ale ci uważają go za nierównie pośledniejszą od siebie rasę; dowodzi to jak dalece upośledziła ich natura w porównaniu z Europejczykami, kiedy najnieudoluiejsi łndyjanie są nad nich wyżsi. W środkowych górach wysp archipelagu indyjskiego znaleziono Murzynów z rasy Papusów, jak się zdaje najdawniejszych mieszkańców wysp zdobytych przez Malajczyków, którzy tam wszędzie są panującemi. Nawet na brzegu, na przeciwko półwyspu Nlalakki, w krajach rajasa Kwedy. jako to w Penang, Perak, i w królestwie Syjam, widać biedne szczątki tych murzyńskich pokoleń, bez praw', bez rządu aoi religii, żyjących jak dzikie zwierzęta, wyrzutki rodu ludzkiego (I).
(1) Wszędzie to jest taż sama rasa, z temiż obyczajami i zwyczajami, pomimo rożne narzecza, lub języki i właściwe niektórym ludom zwyczaje. Wszędzie oni prowadzą błędne, tnłackie życie. Takiemi są także rodowici mieszkańcy archipelagu Papusów (tudzież mieszkańcy Nowej-Irlandyi, Nowej-Bretanii, wysp Salomona i innych przyległych,