340
w całej naturze, a oraz najgorętszem i najsiluiejszem dla wszelkich istot organicznych.
Wielka waga tego przedmiotu wkłada na nas obowiązek wyłożenia jego wpływu i jego skutków w układzie kobićty.
Wszystkie istoty organiczne, będąc wypadkiem odrodzenia (gene -ratio), wiune są byt swój miłości; ona więc pierwiastkiem jest ich życia, i im więcój te istoty przelewają tę namiętność w nowe stworzenia, w akcie rozpładzania, tein więcćj wyniszczają żywioł własnego życia. U roślin i niedoskonałych zwierząt, które zwykle łączą w sobie obiedwie płci, albo nawet u gatunków które wcale nie mają organu męzkiego ani żeńskiego (krytopłciowych, polipów i t. d.) rozmnażanie zdaje się być tylko prostćm przedłużaniem bytu w nowych z pierwiastkowego powstałych ciałach: takie jest rozmnażanie się roślin z gałązek, rozdzielonych korzonków i t. p. Zimna icli miłość zdaje się być raczej aktem mechanicznym bez najmniejszego śladu namiętuości.
U doskonalszych, oddzielną płeć mających istot widać już wzajemne szukanie się, widać zobopólne żądze, wyraźne oznaki wzajemnej miłości, już to w pewnych epokach życia, już w pewnych porach roku. Nadewszystko zaś między ciepło krwistemi zwierzętami pokazuje się wygórowana czułość, a stąd gorące i gwałtowne bywają wyrazy ich miłości. Kiedy zaś ród ludzki, mając najmocniej rozwinięty system nerwowy, obdarzony jest najgłębszą czułością, przeto stosunki między jego płcią być muszą rozleglejsze, zupełniejsze związki częstsze i ściślejsze niż u wszystkich inuych żywotnych istot.
W rzeczy saiućj,z budowy naszego ciała wypada, że nagośćskó-ry czyni jego zbliżenia bezpośredniemi, wrażenia roskosznemi a dotknięcia pieszczotliwemi; bez wątpienia nasze wyobrażenia piękności są szlachetniejsze, wznioślejsze i mocniej zachwycające niż pojęcia u zwierząt, albowiem nasza wyobraźnia, nasze umysłowe władze mocniejsze sprawić w nas mogą złudzenie i silniejszym napawać nas urokiem niż ograniczony instynkt zwierząt. Dodać tu jeszcze można, że nasze życie i nasza płodność trwają dłużćj niż prawie wszystkich znanych zwierząt, i nie zależąc jak one co do płciowej skłonności, od żadnych pewnych epok, w swym sposobie życia ino-