396
Te zasady są pewne, albowiem naturalni Amerykanie północni są słabsi nizAnglo-Araerykauie w tymże kraju, czy to uważając człowieka na człowieka, czy tez gromadę na gromadę. Amerykanie, w czasie odkrycia tćj części świata przez Europejczyków, byli bardzo słabi, gdyż mało jedli. Herrera mówi, ze praca Murzyna Gwinejskiego więcej jest warta, ni?, praca czterech rodorritych Amerykanów, co także potwierdza D. Fray Bartholone de Las Casas, biskup w Chiapa. Ta słabość Amerykanów była powszechna i zależała od ich konstytucyi, według świadectw przytaczanych przez Robertsona. Tak samo rzecz się ma z dzikiemi łowcami Kanady. Lapey-rouse zastał wszędzie dzikich słabemi, małemi, tak w Nowćj Kalifornii, jak na północno-zachodnich pobrzezach Ameryki. Pesze-rowie Ziemi Ognistej są słabi i niekształtni , podług Cooka. Mieszkańcy wysp południowego morza, wysp Zielouych Świątek, wysp Trędowatych, nawet wysp Otahity, chociaż rośli, Indyjante archy-pelagu Przyjacielskiego i wysp Towarzyskich , są delikatni; podobnie? w Nowćj Gwinei i Nowej Zelandyi; a w końcu doświadczenia Perona z dynamometrem pokazały ze Diemeńczykowie słabsi są od mieszkańców' Nowćj Hollandyi, a cimniejsilni są od mieszkańców wyspy Tymor, którzy jednak słabsi są od Francuzów i Anglików. Z tego także stopniowania sił, wykazuje się, jak cieple, wilgotne powietrze ujmuje sił, kiedy tymczasem zimne powietrze w takim samym powiększa je stosunku, w jakim pomnaża potrzeby pożywienia. W rzeczy samej potwierdza się to uwagą, ?e dla okrętów wyprawiających się na żeglugę ku Północy, ładują dwa razy tyle żywności, co dla okrętów na Południe płynąć mających.
Wielu autorów, a nadewszystko Moutesąieu i Paw, utrzymują ze pożywienie rybne czyni ludzi płodniejszemi, juz to z przyczyny obfitości tego pokarmu, juz dla tego ze zwykle bywa mocno osolo-ny, i ze zawiera w sobie pierwiastek fosforyczny dla którego te zwierzęta uważane bywają jako popęd płciowy podniecające. A nadto uzywauie tych pokarmów sprawia częstokroć świerzbienie i choroby skórne, które się udzielają organom płciowym. I tak, oprócz skórnych wyrzutów pochodzących częstokroć z używania na pokarm pewnych gatunków ryb i mięczaków, mieszkańcy niższej Bretanii, Biskajczycy, wszystkie ludy otaczające morze bałtyckie, podlegają(