Sponsorzy20201

274

Po wyjściu z liceum, mając dostateczne do tego środki, rzucił się w odmęt wielkiego świata, a o'ile mu zbywający czas od zajęć służby i uciech światowych pozwalał (gdyż w roku 1817 wstąpił do kollegium spraw zagranicznych, gdzie do początku 1820 pozostawał), poświęcił na gruntowne poznanie historyi i literatury klassycznej, a mianowicie na zbadanie ducha i żywiołu narodowego, którego objawem był poemat Ruilan i Ludmiła. Poemat ten diukiem ogłoszony, przyjęła czytająca publiczność z zachwyceniem, lecz młodość, niedoświadczenie, i żywy charakter, był przyczyną, iż autor ściągnął na siebie wiele nieprzyjemności, musiał się oddalić ze stolicy i otrzymał miejsce przy namiestniku Besearabii, lnzowie. Tu on natchniony pięknem położeniem kraju, lub malowniczemi wypadkami, które w podaniach usłyszał, napisał (1820) najpiękniejsze ze swych poezyj: Jeniec Kaukazu, i Fontanna w Bak-czyseraju. Umieszczony następnie przy noworossyjskim generał-gubernatorze hrabi Woroncowie, przemieszkiwał w Odessie, gdzie powziął piękną myśl, i tę odziawszy w formę satyryczną napisał początek poematu pod tytułem Oniegin.

W roku 1824 na własną prośbę otrzymawszy pozwolenie oddalenia się na wieś, starał się jak najrychlej wyrwać z tłumu i zamętu, który go otaczał. Poznał wtedy, iż dla niego konieczną jest samotność, lecz nie samotność rozpaczy lub egoizmu, ale tylko jako środek do nabycia wiadomości, na jakich czul, że mu zbywało. W siele Michajłowskim, które w spadku po matce otrzymał, otoczył się książkami, nie zaniedbując przytem spo^ł sobności, poznać gruntownie języki niemiecki i angielski. Po całych dniach zamknięty w swoim gabinecie, rzadko tylko udawał się na przechadzkę i to najczęściej do blizko leżącego Monasteru Swiętogórskiego, aby się pomodlić na grobie swoich przodków. Niestety! nie myślał on wtedy bynajmniej, iż tak prędko połączy się z niemi.

Czas, który na wsi przepędził, nie zszedł mu bynajmniej na poważnćj a mozolnej nauce. Tu albowiem napisał dalszy ciąg i koniec Oniegina, oraz zupełnie nowe, jakoto: hrabia Nulin, Cygany, Bracia rozbójnicy, dramat wyż-• szego pomysłu Borys Godunów, i wiele drobniejszych lirycznych utworów.

W roku 1825 przybył podczas koronacyi do Moskwy, i od tego czasu wolno mu było mieszkać nietylko w Petersburgu, ale gdziekolwiekby sobie życzył.

Wszechstronny gieniusz Puszkina, nie ograniczał się samą tylko poezyą. Wyrabiał w sobie ideę napisania tćj historyi. Jako pićrwszy zaród tej wielkiej myśli, jest ogłoszona przez niego historya Puchaczewskiego buntu. Aby tem dokładniej całą monografię wyrobić, jeździł dla zebrania materyałów i obejrzenia okolic na miejsca, w których się ten nowy samozwaniec ukrywał, i gdzie krwawe dokonywał sceny. Z zebranych obfitych materyałów napisał nietylko historyą samego zamieszania, ale te nadto posłużyły mu za tło do ślicznej powieści pod tytułem Córka kapitara. Lecz nie tu był kres jego prac historycznych. Z wielkim trudem zebrał mnóstwo materyałów do historyi Piotra Wielkiego, którą z gruntu wyrobić zamyślał;