tpn 1 22141801

9

prawi podanie ludu, że te z morzem w podziemnej kommu-nikacyi zostając, właściwe otwory jego na stałym lądzie stanowią (dla tego się też nazwą morskiego oka mianują). Największe między temi jest lak nazwane dużejezioro, lezące o dwie mil od włości Bukowiny w obwodzie S mdeckim, w wysokości 5000 slóp nad powierzchnią morza Bałtyckiego które b isko 4200 kroków w objętości, a 32 sążni głębokości zajn uje. O godzinę drogi od tego leży jeszcze o 1000 st p wyżej położony tak nazwany czarny staw, którego bezdenność- dotąd zgłębioną być nie mogła. Wszystkie te alpejskie jeziora w liczbie do 20 są tylko topieliskami śnieżnemi i nawalnemi deszczami za-sycane, i nie mają oprócz małego wyjątku dostrzegalnego odpływu wody; sprawują przeto tem i im ly'ko właściwym zielonym kolorem wody, zadziwiające zjawisko natury!

Oprócz tych znajduje się w kraju wiele stawów, które tak ze względu ogromu jak i rybności są wielce ważnemi, a które razem przestrzeń do 94,110 morgów kwadratowych zabierają. Najznakomitsze między niemi znajdują się w wschodniej części naszej prowincyi: w Tarnopolu. Brzeżanach, Janowie, Gródku, Manaslerzyskach i owe koło Toporoulza i Zastawny na Bukowinie. Temu od natury tak bogato uposażonemu krajowi nie brakuje także na owych cudotwornych źródłach czyli mineralnych wodach. Razem licząc jest do dwudziestu kilku siarczystych, 6 żelaznych, a siedm pokrzepiających źródeł, których skuteczność w różnych słabościach zupełnie doświadczono. Między temi uzdrawiające źródła w Krynicy, Szkle, Lubieniu i w Truskawcu najpowszechniej są używane; ale na szczególny wzgląd zasługują źródła: w Iwoniczu, którego woda skutkowi wody Heilbronskiej, a w Szczawnicy Selcerskiej się równa. Słone wody, które dla podobieństwa z morską z swej skuteczności się zalecają, są w Wieliczce, w Drohobyczy i prawie wszędzie, gdzie są warzonki soli.

Geognosia, Mineralogia i Zoologia.

Cała przestrzeń gór Galicyjskich składa się z skał granitowych przeplatanych kamieniem łupkowym, kwarcowym i wapiennym. Niższy ich pokład składa się z nader małą odmianą, z kamienia piaszczystego, wapiennego, glinkowatego i opoki. W okolicach pod Karpatami położonych ma rodzajna ziemia po największej części piaszczysty kamień za podstawę, do którego się kamień wapienny łączy. Między takiemi pokładami znajduje się ogromna szychta solna, która w półkole (obłąku) od zachodniej do wschodniej części kraju, t. j. od Wieliczki aż do Bukowiny się rozciąga (¹) Oprócz tego niewyczerpanego

2

1

Powstanie soli kamiennej może tym być wyjaśnione: cała ta okolica musiała w czasach pierwotnych być morzem obszernym, góry Karpackie zaś brzegami lub sterczącemi wyspami tegoż. Więcej