123
"dy tym czasem reszta kraju z Rusią halicką połączona została. Po zawarciu ugody z Ludwikiem, królem węgierskim, we względzie dalszego posiadania tych ziem ruskich 1), odparł powtórnie wpadających na Ruś aż pod Halicz Tatarów, i zabezpieczył na długi czas pokoi w tych prowincyach. — Dla dzwi-gnienia rolnictwa sprowadził po tym wiele osadników obcych, którymi przez Tatarów spustoszałe okolicy Rusi zaludnił, nadając im liczne swobody Wówczas to i z tej przyczyny wiele
szenia w uroczyste święta białej chusty na szyi, na wzór stuły, i golenia włosów na głowie, na kształt tonzury zakonnej, uwolniony, puwróci! nareszcie w skutek wysłauego do niego poselstwa do Polski i został pośród radości narodu królem koronowany (1040), Pierwszym staraniem Kazimierza I. było, podnieść w narodzie ducha religijnego, który upadać już był zaczął, i przywrócić w kraju porządek, poczym się na Szlązk i Mazowsze, w czasie bezkrólewia od Pulski odpadłych, wyprawił, i takowe za skuteczną pomocą swego szwagra, Jarosława kścia halickiego, do posłuszeństwa przywrócić Później na pamiątkę odniesionych nad Prusakami zwycięztw, jako też i swego zakonnego życia, wybudował klasztory XX. Benedykt) nów w Lubaszu i w Tyńcu, nadając takowym fundusze w znacznych majętnościach — Będąc bliskim śmierci, przywołał do siebie wszystkich senatorów, obowiązując ich, ażeby po nim którego z synów jego na króla obrali, poezyrn z wielką przytomnością Bogu ducha oddał. — Kazimierz I. zjednał sobm przez swoje mądre ' zbawienne rządy imio odnowiciela Polski; był on oraz pierwszy z królów polskich, który czytać umiał. Pod jego też panowaniem została w Polsce pierwsza moneta zaprowadzona, r. 1058.
Bolesław II., najstarszy syn króla Kazimierza, dla swojego nie-ztwa i szczęścia na wojnach śmiałym nazwany, wstąpił, dopiero 17 lat mając, na tron polski. Zaraz na wstępie dał on też dowody niepospolitej dzielności swojej, albowiem wspierając, Bele, króla węg., który przez brata z tronu był zrzucony, zwyciężył Węgrów (1061), pobił Czechów i Prusaków na Polskę najeżdżających, a Ruś o następstwo przez braci zakłóconą uspokoił, osadzając Izasława na tron dziedziczny w Kijowie, — a po załatwieniu wszystkich tych wojen dopiero na króla koronować się kazał (1070). W następnym roku musiał powtórnie na zaburzone Węgry dla poratowania Gcjzy, syna zmarłego króla Beli, wyruszyć; a usadziwszy tegoż na tronie, zajął w powrocie tytułem należącego mu się po żonie posagu, kśtwo przemyskie (1071). Ztaintąd udał
Wtym przymierzu ustanowiono warunek, mocą którego król Ludwik, gdyby Kazimierz bez potomstwa z tego świata zeszedł, prawem'pokrewieństwa nietylko Ruś, ale i całą Polskę odziedziczyć miał. W razie potomstwa po Kazimierzu, zostałaby tylko Ruś czerwona "przy Węgrach. Na mocy tej umowy objął tez Ludwik po zgonie Kazimierza, swego stryja, rządy królestwa polskiego, zostawiając Ruś jako prowincyę węgierska osobną pod zarządem'ustanowionego przez się lam wielkorządcy swego.