tpn 1 2214
5001

powitał (1516). Pomimo tych klęsk najechali wkrótce nowe tłumy Tatarów ziemię ruską, od których to szczupłe wojsko polskie pod Sokalem ściśnione tak okropną klęskę poniosło, iż tysięcy rycerzy polskich i ruskich w walce za ojczyznę życie utraciło (1519). Tym nieszczęściem swoich niezrazone rycerstwo, nietraciło atoli odwagi, lecz spieszyło ochoczo pod sztandary lana Potockiego, wracającego właśnie z wyprawy węgierskiej. Spędzając nieprzyjaciela w różnych miejscach, pobił go naostatek ten dzielny hetman w bitwie pod Komar-nem na głowę (1524) i zmusił go tym do zupełnego ustąpienia z kraju. Po wyniesieniu się tego wkroczył nowy najezd-nik, Petryło, wojewoda Mułtan, na Pokucie, a spaliwszy Koło-meję, Śniatyn i Tyśmienicę, podstąpił aż pod Halicz. Ma przeciw temu wyruszył hetman Jan Tarnowski tylko w 6000 dzielnego rycerstwa w pole, a odpędziwszy go od Halicza, stoczył z nim pod Obertynem ostateczną bitwę, w której sześć razy liczniejszy nieprzyjaciel za pomocą mieszkańców na głowę pobity został (22. sierp. 1531). Pom.mo tylu poniesionych klęsk, nieprzeslawała ta dzicz zajadła ziemię ruską najeżdżać, w skutek czego król Zygmunt sam na poskromienie tej w kilkadziesiąt tysięcy rycerstwa do Lwowa się wyprawił;! lecz dla zapadłego rozdwojenia się tego stanowczego kroku przedsięwziąć nie mógł. Dopiero aż w następnym roku powiodło -się hetmanowi Tarnowskiemu przygotowaną wyprawę na Wołoszczyznę uskutecznić, w której wojewoda wołoski nie tylko na głowę pobity został, ale i z kraju uchodzić był zmuszony (1538). — Dalsze panowanie Zygmunta I. upłynęło spokojnie, albowiem nieprzyjaciele doznawszy tak często przewagi oręża polskiego, niewazyli się ten kraj najeżdżać. Zygmunta mądre układy, jego roztropne postępowanie i wielkie przymioty, znalazły w narodzie i w całej Europie największe poważanie ku niemu, w skutek czego też wdzięczny naród jeszcze za jego życia, Zygmunta Augusta, pierworodnego syna, następcą tronu obrał. Zygmunt I., przeżywszy 82 lat, umarł w 41 roku swego panowania, poczym

1548.

Zygmunt II. August rządy państwa polskiego objął. Zaraz w początkach panowania jego zaszły na Wołoszczyznie nieprzewidziane zaburzenia. Tomza, naczelnik wojsk wołoskich, objął po zamordowaniu Jakuba Heraklidy rządy i tytuł wojewody, gdy tymczasem inne stronnictwo na tę godność Dymitra, kscia Wisznio wieckiego, wezwało. Wiszniowiecki wyruszył tez spiesznie na Wołoszczyznę, lecz Tomża zaraz na wstępie Kozaków jego rozprószył, a jego samego w niewolę pojmał i do Carogrodu odesłał, gdzie na rozkaz sułtana ze szczytu wysokiej skały do morza zepchnięty został; poczym się Tomza w opiekę Turcyi zupełnie oddał, która go przed chłostą Polski zasłonić miała. W tym samym czasie wkroczyli