0285

Żydówki Stalina i rodzina w niebezpieczeństwie 263

Tej wiosny Stalin i Pawieł grali ze Swanidzem i Redensem w bilard. Przegrani tradycyjnie musieli czołgać się za karę pod stołem. Kiedy drużyna Stalina przegrała, Pawieł zasugerował dyplomatycznie, aby dzieci, Kira i Siergiej, przeczołgały się pod stołem zamiast nich. Dziewięcioletni Siergiej nie miał nic przeciwko temu, lecz osiemnastoletnia Kira gwałtownie zaprotestowała. Równie szczera jak matka, a do tego nieustraszona, uparła się, że skoro Stalin i jej ojciec przegrali, to sami powinni przejść pod stołem. Pawieł wpadł w histerię i uderzył ją kijem bilardowym.

Niedługo potem Stalin i niebieskooki, dandysowaty Swanidze przestali nagle być „jak bracia”. „Alosza był liberałem, Europejczykiem - wyjaśnił Mołotow. - Stalin to wyczuwał...” Swanidze pełnił funkcję wiceprezesa Banku Państwowego, instytucji pełnej mieszczańskich kosmopolitów, na których patrzono wówczas bardzo podejrzliwie. 2 kwietnia 1937 roku Stalin napisał złowieszczą notatkę dla Jeżowa: Oczyścić personel Banku Państwowego. Swanidze wykonywał również przez wiele lat poufną i delikatną pracę dla Stalina. Dziennik Marii Swanidze urywa się w połowie roku: nagle utraciła dostęp do Stalina. Do 21 grudnia w ich sprawie toczyło się już dochodzenie i nie zostali zaproszeni na przyjęcie z okazji urodzin Stalina, co musiało być strasznym ciosem dla Marii. Kilka dni później Swanidze odwiedzili Żenię i Pawła Alliłujewów w domu nad rzeką Moskwą (gdzie wszyscy mieszkali). Maria wystąpiła w krótkiej aksamitnej sukni. Wyszli po północy, a Żenią i Kira zabrały się za zmywanie naczyń, gdy nagle rozległ się dzwonek do drzwi. To był syn Marii z pierwszego małżeństwa: „Mama i Alosza zostali aresztowani. Mamę zabrali w tej pięknej sukience”. Kilka miesięcy później Żenią otrzymała list od Marii, która błagała, aby przekazała go Stalinowi: Jeśli nie wydostaniemy się z tego obozu, umrzemy.

Żenią oddała list Stalinowi, który ostrzegł ją:

-    Nigdy więcej tego nie rób!

Maria została przeniesiona do cięższego więzienia. Żenią wyczuwała niebezpieczeństwo, wiszące nad nią i nad jej dziećmi z powodu bliskości Stalina, choć nie przestała go podziwiać do końca swoich dni, mimo straszliwych nieszczęść, jakie na nią spadły. Odsunęła się od Stalina i zaczęła męczyć Pawła, aby z nim porozmawiał o aresztowanych przyjaciołach. Któregoś dnia zrobił to:

-    To moi przyjaciele, mnie też wtrąć do więzienia!

Niektórzy zostali zwolnieni.

Pozostali Alliłujewowie również próbowali coś robić: babka Olga, wiodąca życie wielkiej damy na Kremlu, mówiła niewiele. Podczas gdy inni uważali, że Stalin nie zna szczegółów i jest oszukiwany przez NKWD, ona jedna na tym statku szaleńców wszystko rozumiała: „Nie dzieje się nic,