0035

WIELKI KSIĄŻĘ

Czy jeszcze jedna tajemnica dynastii?

Car przyjechał do Taganrogu i tam nieoczekiwanie zmarł. Pozostało świadectwo lekarzy. Jest tak mgliste, że ogromnie trudno wywnioskować na jego podstawie, jaka choroba zmogła zwycięzcę Napoleona.

Natychmiast po śmierci Aleksandra I do stolicy dotarła pogłoska, która sięgnie poza stulecie: Aleksander I nie umarł, zamiast niego włożono do trumny innego zmarłego, sam cesarz zaś powędrował na Syberię jako pątnik, aby modlić się i pokutować za straszliwy grzech - zamordowanie ojca.

Gdy ciało zmarłego władcy przywieziono do Petersburga, pogłoski się wzmogły, bowiem nie żegnano cara w otwartej trumnie. Po raz pierwszy dwór opłakiwał zmarłego monarchę, nie oglądając jego twarzy. Nawet ciała zamordowanych carów ze śladami zbrodni - Piotra III i Pawła I - wystawiano w otwartej trumnie.

Dworakom oznajmiono, że na skutek panujących w Taganrogu upałów zwłoki uległy rozkładowi. Dwór wiedział jednak, że nieboszczyka starannie zabalsamowano. Powtarzano też dziwne słowa księcia Wołkoń-skiego, że twarz cesarza, choć zabalsamowana, „poczerniała, a nawet rysy się mu zmieniły".

Tylko carska rodzina była przy otwartej trumnie. Pożegnanie odbywało się po północy w domowej cerkwi Carskiego Sioła. Ze świątyni oddalono duchownych, zaś u drzwi postawiono wartę. W półmroku, przy płonących świecach, Romanowowie zobaczyli czaszkę zmarłego cesarza. W tym tajemniczym pożegnaniu uczestniczył też nasz bohater, któremu nadano niegdyś imię zmarłego.

Mały Aleksander miał wówczas siedem lat.

Jedenaście lat po śmierci cesarza na Syberii pojawił się starzec Fiodor Kuźmicz. Ten surowy, prowadzący świątobliwe życie mężczyzna pochodził podobno z ludu. Znał jednak pałacowe obyczaje i doskonale władał obcymi językami. Jak wynikało z jego opowiadań, bywał w Paryżu wraz ze zwycięską armią rosyjską.

Najbardziej popularny portret tajemniczego starca wykazywał zdumiewające podobieństwo z Aleksandrem I, choć on sam nigdy o Aleksandrze nie wspominał. W miarę jak szerzyły się pogłoski i rosła popularność starca, ten coraz rzadziej wychodził do odwiedzających, a drzwi jego celi coraz częściej pozostawały zamknięte.

40