0726

688 Stalin

4    Tucker, Power, ss. 294-296. Własik widział Paukera „wstrząśniętego”, kiedy przekazał wiadomość o Borisowie: Kirov, ss. 205-209.

5    O zabójstwie Wojkowa i reakcji Stalina zob. Chinsky, s. 83. Co do dyspozycji ustnych, zob. zabójstwo Michoelsa.

6    Stalin kochał Kirowa: Rybin, Rjadom, s. 87; Kaganowicz, s. 72. Po wojnie Stalin wyznał Mgeładzemu, że Kirów ostrzegał go przed Berią: Mgeładze, s. 178. Larina, s. 291.

7    RGASPI 558.11.773.81, Stalin do przewodniczącego kołchozu D. Jemalinanowa w sprawie M.A. Mierzlikowa, 27 lutego 1930. Piotr Kopanadze, pop i przekaz i na 2000 rubli: Czarkwiani, s. 45, list z 7 grudnia 1933 roku. Prezent dla ukraińskiego chłopca: RGASPI 558.11.712, Iwan Boboszko do Stalina: Otrzymałem Wasze JO rubli, dziękuję.

8    Mózg Kirowa, Żdanow, Agranow, Jeżów i pogrzeb: Kirov, ss. 214-215. Tucker, Power, ss. 294-295, 298. KR, t. 1, ss. 98-100.

9    Dziennik Marii Swanidze, 5-13 grudnia 1934. Mikojan, ss. 316-318. Kirov, ss. 5-8. Tucker, Power, ss. 301-302.

10    Dziennik Marii Swanidze, 5-13 grudnia 1934. Kaganowicz, ss. 71-72. Mikojan, ss. 315— -317. Tucker, Power, s. 298. Kirov, ss. 5-7, w tym słowa Sergo.

11    Tucker, Power, ss. 297-299. Dziennik Marii Swanidze, „IA”, 5-13 grudnia 1934.

12    RGASPI 558.11.800.113, Rudzutak do Stalina i odpowiedź Stalina, 5 grudnia 1934. Larina, s. 173.

13    Jurij Żdanow: „Wszystko się zmieniło”. Także Artiom Siergiejew: „Nic już nie było tak samo”. Popowicz cyt. za: Dedijer, Tito Speaks, s. 278. Wywiad Simonowa z Isako-wem w: „Znamja”, t. 5 (1988), s. 69.

14    Relacja z 21 grudnia jest oparta na wspomnieniach dwojga gości: dziennik Marii Swanidze, 23 grudnia 1934; wywiad z Artiomem Siergiejewem. W archiwum zachował się również wiersz Marii i fotografie. Jestem wdzięczny Stiepanowi Mikojanowi, Natalii Andriejewej i Kirze Alliłujewej, których rodzice byli tam obecni, za zidentyfikowanie osób. Wiersz: RGASPI 44.1.1.361-6. Fotografie: RGASPI 558.11.1653.22.

13. Potajemna przyjaźń: Róża z Nowgorodu

1    Dziennik Marii Swanidze: lipiec, październik i 23 grudnia 1934. Anegdoty o Stalinie i Żeni: Kira Alliłujewa. Także Artiom Siergiejew i Leonid Redens. Świetlana R.R. Ri-chardson, Long Shadow, s. 99.

2    Khlevniuk, Circle, ss. 149-150.

3    Kirov, s. 222.

4    Film: Jay Leyda, Kino: History ofRussian and Soviet Film, s. 319. Peter Kenez, Cinema and Soviet Society, ss. 95,111,131,159. Beria w: Sergo B., s. 17. Lenin cyt. za: Figes, Na-tasha, s. 451 i radziecki Hollywood, s. 477. Medvedev, s. 309. Svetlana OOY, s. 331. Fitzpatrick, Everyday Stalinism, ss. 93-94.

5    RGASPI 558.11.27.88, Stalin jako autor piosenek, 8 lipca 1935. Historia Aleksandrowa: Gromyko, Memoirs, ss. 328-329. Leyda, s. 319. Kenez, ss. 95, 111, 131, 158-61. Taylor i Christie, The Film Factory, s. 384, cyt. za: Figes, Natasha, s. 477. Zob. też Gromów, WłasPi Iskusstwo, G.W. Aleksandrów, Epocha i kino, i G. Mariamow, Kriemlew-skij cenzor: Stalin smotrit kino w części o Stalinie i kinie po II wojnie światowej.

6    RGASPI 558.11.727.33, rozmowa Dowżenki ze Stalinem w obecności Postyszewa, Kosiora i Kalinina, 27 maja 1935. Także: Kenez, s. 133.