36

I W. Wójcik. Pr2f fot..w fiiytn»/iwauiu stmytyzmu, Wwstmym 2łMY?

IśR\ 97S-S3-7526-1 >M_t by WWtere Klwer P,M_:;kn S_r r n.o 2007

Spis treści Notatki

fazfoid 1 KrymiMuigiczn* i byminaiistucziie. zagadnamiz rozwztmwania iitidtf/5nsi7istir«wii3...

Niektóre pozycje, jak np. Cmfronling Terrorism Fuuwcing, zawierają interesująco materiały o dużej wartości merytorycznej. Autorzy przedstawili w niej obecnie najbardziej istotne problemy pojawiające się w ramach sfery terroryzmu i różnych aspektów jego finansowania. Terroryzm i metody jego finansowania zostały trafnie ujęte jako zjawisko niezwykle dynamiczne. Różnorodność form i metod działania powodują, że nie daje się go ująć w jakikolwiek mechanizm kontroli i wciąż stanowi istotny problem, jeżeli chodzi o przeciwdziałanie mu. Gmfrtmting Terrorism Fimncing zawiera istotne walory poznawcze, szczególnie przydatne dla osób prowadzących analizy i badania naukowe zjawiska w celu poszukiwania skutecznych metod przeciwdziałania^.

Nowe zjawiska kryminalne wymagają empirycznego podejścia, rozpoznania ich oraz wypracowania metod zapobiegawczych. Niepokojące są jednak postulaty badawcze niektórych autorów, zwłaszcza gdy przypominają poprzednią epokę, idą bocznym torem, a istota problemu pozostaje dalej „tajemnicą kryminologiczną". Nie mam tu jakiejkolwiek chęci negowania potrzeby badań naukowych innych zjawisk kryminalnych, jednakże ryzykowne jest publikowanie swoich zamierzeń bez doceniania hierarchii wartości nowych zjawisk kryminologicznych. Można bowiem stwierdzić, żc priorytet badawczy mają takie kategorie przestępstw, eo każdy nauczyciel akademicki, a także praktyk z instytucji finansowych powinien dostrzegać, jak: przyczyny niskiej wykrywalności i bezkarności sprawców wielkich afer gospodarczych, korupcji, przestępstw bankowych, oszustw* kredytowych, leasingowych, ubezpieczeniowych, giełdowych, podatkowych i wiciu innych. Wciąż ważnym zagadnieniem, z punktu kryminalistycznej taktyki rozpoznawania i wykrywania, są przede wszystkim przemiany modus Of>emndi na ile szybkiego rozwoju cywilizacyjnego i postępu technicznego.

W zasadzie wszystkie polskie publikacje na temat przeciwdziałania praniu pieniędzy, aczkolwiek w zróżnicowanym stopniu, podjęły rozważania na lemat aspektów' rozpoznawczych, a szczególnie typowania transakcji podejrzanych oraz symptomów uzasadnionego podejrzenia w^r ramach proceduralnych zadań instytucji obowiązanych, a także funkcji wykryw-czych organów ścigania, co niewątpliwie powinno mieć istotny wpływ za-

Gw/rwCiKg Tmmiiii! fiiiiMćrag. American Foreign Policy Cnuncil, Univeisiiy Press nf America, I anhair Boulder New Yoik-Toinntn-Oxford 2005 — Materiały / konferencji zorganizowanej we wrześniu 20.13 r w ramach Capimi H:ll Forum* pod egidą Rady Amerykańskiej Pinii łyki Zagranicznej (American Rireigr Policy Council AFPQ.

l<*

I W. Wójcik, ccciv>tfe'!?/.•>r,.'c fiiytit»/u*imu ,VAXVffli», VUmtmwvi 2łMY?

ISBN'9?3-81-?$2A-l8Q-9_t AbyWohcrsKtuwerPnUIcnSp rn.c 2fi(l7

]. Fizyf-wKfcdo rrcttoaiłi im tonu? mratas i p-:mrJ; sprawy fitmistmaiua ierraryziKu

równo na edukację, jak i na efektywność ścigania sprawców prania pieniędzy. Należy jednak odnotować zupełny brak takich rozważań dotyczących przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu.

W badaniu metod prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz taktyce przeciwdziałania tym przestępstwom niezmiernie istotne zadania stoją przed kryminalistyką, która rozwija się bardzo dynamicznie wraz z postępem naukowym, szczególnie technicznym.

W każdej pracy na temat zjawisk przestępczych pojawiają się podstawowe funkcje kryminalistyki, np.: rozpoznawcza, wykrywcza, dowodowa i profilaktyczna. W niniejszej pracy zainteresowania te, ze zrozumiałych względów, nie ograniczą się jedynie do funkcji rozpoznawczej, lecz przede wszystkim będą obejmowały rozpoznawanie modus opurandi sprawcy prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz możliwość ich ujawniania i przeciwdziałania im. Wypracowanie sposobów przeciwdziałania tym przestępstwom jest zagadnieniem niezmiernie trudnym i złożonym. Wymaga stałych i systematycznych dociekań oraz angażowania ekspertów (biegłych) zarówno z. zakresu kryminalistyki, jak i ekonomii, którym finanse, bankowość i nauki pcnalnc mogą ułatwić to zadanie.

E. Plywaczcwski trafnie stwierdza, że pranie pieniędzy (a zatem również finansowanie terroryzmu) to zjawisko ponadnarodowe, a w okresie intensyfikacji procesów globalizacji systemów finansowych wielu państw stwarza potrzebę płaszczyzny poszukiwania rozwiązań w ramach kooperacji międzynarodowej⁶⁷. Jest to niezwykle pozytywny nurt wypracowywania rozwiązań prawnych, a niejednokrotnie organizacyjnych.

W każdej nauce, a szczególnie w nauce stosowanej, jaką jest kryminalistyka, niezbędne jest operowanie podstawowymi pojęciami, lakim właśnie pojęciem jest łaciński termin modus opemmłi — „sposób działania". Odnosi się on do konkretnych, realnych sytuacji, które występują w życiu, i jeśli ma być pojęciem przydatnym dla nauki i praktyki, musi być rozumiany przy uwzględnieniu tych przemian, które w ostatnim dziesięcioleciu nastąpiły w obrazie przestępczości w naszym kraju. Przemiany te są przede wszystkim następstwem głębokich przeobrażeń społeczno-ekonomicznych. Stanowią także odbicie ogólnoświatowego rozwoju związanego z postępem cywilizacji, a w tym również w nasilaniu się zjawisk negatywnych, zarówno kryminalnych, jak i patologicznych.

’ F. Pły*.v;Kve»vski, pnniu bruduw.h jńtnifdzu ;■ f#rS|#Wu'jw wiftingnafOtlotMi, PiP

2002, i.. $.

ibuk.pl /7IUX