klsti063

Wprawdzie E. Krause próbuje je nawiązać do nakrywki. Jednak choć etnogeograficzne względy takiemu przypuszczeniu się nie sprzeciwiają, typologja nie bardzo .je popiera. Znaną jest — trzeba to wyznać — powszechna tendencja do zastępowania w narzędziach rybackich plecionki z wici przez konstrukcję żeberkowo-siatkową, a tej przez siatkową bezżeberkową, można więc sobie teoretycznie wyobrazić przejście od sztywnej nastawki do podatnej, siatkmyej zarzutni, tern bardziej, że i zasadnicza koncepcja narzędzia, mianowicie krycie zgóry, jest w obu wypadkach ta sama. Mimo to jednak nie znaleziono dotychczas form przejściowych, łączących nastawkę z zarzutnią. Za pewnego rodzaju pierwszą zapowiedź takiego przejścia możnaby co najwyżej uważać t. zw. kapak, używany w południowo-wschodniej Rumunji, m.i. i przez łud-^_ho§c słowiaiiską (fig. 69). Ale i od kapak a do zarzutni pozostaje je

70. Zarzutnia rozpostarta. Bośnia. Wg V. Curiića, I. c., t. 22, r. 1910, str. 445, fig. 77.

szcze skok bardzo wielki. Zarzutnia bowiem bynajmniej nie jest jakimś workiem z siatki, narzucanym na. rybę; jest ona czemś w rodzaju subtelnie wykonanego siatkowego.spadochronu, rozpościerającego się tylko nie dzięki oporowi powietrza, lecz .wskutek ekscentrycznego działania 'gręztfw, obciążających rąbek sieci.IZręczny mianowicie rzut powoduje, ~żB'te“gręzy rozpierzchają się odśrodkowo i sieć rozwijają. Spada ona niby rozpostarty parasol na dno wódy i nakrywa sobą rybę. Przy wyjmowaniu zaś zbiera skutkiem obciążającego działa!niakamieni nakrytą zdóbycz i zamyka się, zwisając niby mokra szmata-lfałda, tworząca

1. Kłonią czerpakowata ze wsi Stare Sioło, pow. Stolin, Polesie (Polska). 2. Wierszf tejże wsi. Fot. autor. — 3. Nastawka ze wsi Kaezanowicze nad Prypeeią, E od Piń ska, Polesie (Polska). Fot. Z. Grodzieński.