klsti260

289

KOZDZlAL 6. OBRÓBKA DREWNA I KORY

Jitsze są jednak w krajach ruskich parnie w kształcie małych chadek, częściowo pogrążonych w ziemię i dobrze obetkanych mchem, aby trzymały ciepło. Wnętrze chatki rozbite jest zapomocą drewnia-. nego rusztu na dwie części: dolną i górną. Na dole kołodzieje rozpalają ogień, zaś na górze, na ruszcie kładą pokrajane drzewo, wzgi. drągi. Po rozpaleniu się ognia zamykają wszelkie otwory w parni, aby ciepło rozżarzonych kłód ogniska i para, wywiązująca się z surowego drzewa, nie miały ujścia.

299.⁽ Gięte obody znane były oddawna głównie na Wielkorusi j Polesiu; gdzie indziej, nietylko w rdzennej Polsce, ale nawet i w leśnych krajach białoruskich, panowały doniedawna obody z dzwon, powszechnie używane także u innych Słowian zachodnich oraz na Bałkanach. — Giętych duhj używano na znacznych przestrzeniach Rusi oraz poczęści w Polsce; w ostatnich czasach rozpowszechniły się one także po miastach Bułgarji (ob. § 656). Na rysunku 254 widzimy przyrząd do gięcia duh, pochodzący z północnej Białorusi; bardzo podobne znane są i Wielkorusom.

Gięte płozy do sań pospolite są przede-

wszystkiem na Wielko- ^{254, Prz}y^rz£t^d do gięcia duh. Duhę zakłada się w wJ-.    . .    , cięcie kłody, przywiązawszy do obu jej końców po-

rusi; w mniejszym sto- _wLy. Gnie _si(s,naciągając powrozy zapomoc, kól-pniu na Białorusi, Pole- \Vałuny,NWodos. Widzę,Białoruś(Polska). Rys. autor, siu i zachodniej Mało-

rusi, gdzie bardzo często spotkać jeszcze można płozy kopane, samorodne, pospolite na ziemiach zachodnio- i południowo-słowiańskich. Wogóle głównym ośrodkiem giętjch,_sztucznie wyrobów kołodziejskich i był płn.-wschód Słowiańszczyzny wschodniej. Na płn.-zachodzie Mało- / rusi, gdzie, wyjąwszy niektóre północne okolice i kraje, panują płozy J samorodne i obody z dzwon, a duh wcale niema, zdarzają się wprawdzie tu i owdzie płozy gięte sztucznie, ale są one zwykle wykonywane inaczej niż na północy i wschodzie. Nie parzą ich mianowicie, _lecz gną w stanie zawiędłym, albo też przed gięciem zakopują na dwa tygodnie do obornika, lub wreszcie moczą jakiś czas w wodzie. Spotyka się ten sposób wyrobu płóz np. w bezleśnych okolicach halickiego Podola, gdzie dość trudno jest o płozy samorodne.

'300. Zanim przejdziemy do zapoznania się z ludowein bednarstwem Słowian, zwróćmy naprzód uwagę na( drewniane naczynia;, 'drążone i dłubane^ Tu należą czółna (o ich wyrobie ob. § 666 id.), ule (§ 146), stępy (ob. §§ 256 i n.), wszelkiego rodzaju kadłuby (§ 232),

;. Moszyński. Kultura ludowa Słowian, cz I.    19