palka (5)

7f) Suinisłaa Folku

do możliwości /dyskredytowania każdej, a więc i postmodernistycznej leo-rii"⁷'.

Wartości poznawcze stanowić mogą dla pedagoga poszukującego: idee. którym warto służyć i które wskazują kierunek działania poznawczego. Powołaniem pedagogów teoretycznie i praktycznie zorientowanych jest praca twórcza, budowanie. Jak stwierdza W'. Stróżewski „Człowiek buduje w imię wartości. Buduje: to znaczy tworzy coś, czego przedtem nie było. a co przynieść ma jakiś pożytek. Do isroty budowania należy i to, że wiąże się ono z czymś zastanym, eo może zostać ulepszone poprzez dodanie doń nowo tworzonego"-’⁴. Problematyka aksjologiczna jest bliska tym właśnie pedagogom.

Warto na koniec przytoczyć następującą opinię filozofa i pedagoga W. Cichonia: „Ranga aksjologii rośnie wraz z uświadomieniem sobie naszej nikłej znajomości świata w artości oraz w miarę coraz głębszego rozumienia doniosłości wartości w rozwiązywaniu trudności i konfliktów, które niesie ze sobą współczesny świat”~\

“ h\t/u:rtno!ogiti poirtnoticmizfrui. s. 1K5.

-* W kręgu wartości. Kraków ".992 Wydawnictwo ,/ujk¹',53.

'' Ak^/ofogicitw. paktowy wychowaniu, Kraków I9MJ. W'vd.iwnklwo UJ. c 5

TERESA GIZA WSP Kielce

TWÓRCZOŚĆ JAKO WARTOŚĆ W EDUKACJI

Wstęp

Nic sposób przeprowadzić systematycznej i całościowej analizy znaczenia twórczości dla pedagogiki. Wynika to z wieloznaczności rozumienia samej twórczości - od idei pankreacjonizmu po cechę intelektu oraz z uwikłania jej w różne konteksty edukacyjne.

Najprościej byłoby odwołać się do definicji edukacji, która to zawiera cztery określenia bezpośrednio związane / twórczością. Zdaniem Z. Kwiecińskiego. edukację można określić jako „ogół wpływów na jednostki i grupy ludzkie sprzyjających takiemu ich rozwojowi, aby w najwyższym stopniu stały się one świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty społecznej, kulturalnej i narodowej oraz były zdolne do aktywnej samorealizacji własnej tożsamości i rozwijania własnego JA poprzez podejmowanie zadań ponadoscbistych. poprze/ utrzymywanie ciągłości siebie w loku spełniania zadań dalekich, liduka-q'a to prowadzenie drugiego c/lowicka ku wyższym stanom rozwojowym i tego własna aktywność w osiąganiu pełnych i swoistych dlań możliwości'* (Z. Kwieciński. 1991). Podkreślone przeze mnie pojęcia mają swoje źródło w różnych teoriach twórczości. Zbliżają się zakresy znaczeniowe edukacji i twórczości. Twórczość staje się poniekąd kategorią konstytuującą dla procesu edukacji, nabierając tym samym rangi jednego / podstawowych zagadnień pedagogicznych. Znakiem naszych czasów staje sie odwoływanie do wolności, podmiotowości i twórczego przekraczania dotychczasowych osiągnięć i barier przez człowieka. „Twórc/tłść” jako pojęcie wciąż ..rozwija się", dopuszczając nowe kategorie interpretacyjne i grupy desygnatów.

Najogólniej ujmując zagadnienie, stwierdzić można, że twórczość analizowana jest jako wartość autoteliczna lub jako środek do urzeczywistniania