6. Sprężarki urządzeń chłodniczych 169
od góry głowicami 2 przykręcanymi do kadłuba śrubami. Łożyska główne wału, łożyska korbowodowe oraz dławnica uszczelniająca są smarowane olejem pod ciśnieniem wytwarzanym przez pompę olejową 8, natomiast tuleje cylindrowe i łożyska sworznia tłokowego smarowane są rozbryzgowo mgłą olejową. Układ smarowania składa się z pompy olejowej 8 napędzanej od wału korbowego, z filtrów oleju, zaworu regulacji ciśnienia (nie pokazanego na rys. 6.11) zaworów napełniania i spustu oleju chłodniczy oleju.
Sprężarki przeznaczone na freon 12 i freon 22 mają wmontowaną w skrzynię korbową grzałkę elektryczną służącą do podgrzewania oleju w okresach postoju. Zmianę wydajności chłodniczej sprężarki uzyskuje się przez regulację wydajności objętościowej. Typowe jest rozwiązanie polegające na wyłączeniu z działania określonej liczby cylindrów przez uniesienie płytek zaworów ssawnych sterowanych przez układ dźwigni 12 (por. rys. 6.11) serwotłokami 11. Serwotłoki są zasilane olejem lub czynnikiem chłodniczym pobieranym ze strony wysokiego ciśnienia. Układ regulacji wydajności może równocześnie spełniać zadanie automatycznego odciążania sprężarki podczas rozruchu. W sprężarkach amoniakalnych stosuje się chłodzenie wodne głowic i górnej części cylindrów (12 — na rys. 6.12). Również sprężarki na freon 22 (przy stosunku sprężania Pk/Po > 5) mają głowice chłodzone wodą.
Do napędu sprężarek stosuje się silniki elektryczne napędzające sprężarkę bezpośrednio za pomocą sprzęgła elastycznego lub przez pasowe przekładnie napędowe.
W urządzeniach chłodniczych małych wydajności, np. urządzeniach chłodniczych chłodni prowiantowych, stosuje się często agregaty sprężarkowo-skraplaczowe.
Przykład agregatu sprężarkowo-skraplaczowego pokazano na rysunku 6.13. Agregat ten składa się ze sprężarki dwucylindrowej wyposażonej w przyrządy kontrolne, regulacyjne i zabezpieczające, armatury odcinającej, odolejacza, pasowej przekładni napędowej, silnika elektrycznego oraz skraplacza płaszczowo-rurowego, na którym są zamocowane pozostałe elementy agregatu. Agregaty sprężarkowo - skraplaczowe dostarczane są do odbiorcy w stanie zmontowanym, gotowym do eksploatacji.
Przykład sprężarki dwustopniowego sprężania podano na rysunku 6.14. Jest to sprężarka produkcji krajowej Jednostronnego działania, sześciocylindrowa, budowy nieprzelotowej, o widlastym układzie cylindrów, napędzana bezpośrednio silnikiem elektrycznym. Sprężarki te instalowane są na bazach przetwórniach oraz trawlerach przemysłowych starszego typu z amoniakalnymi urządzeniami chłodniczymi i wykorzystywane w obiegu głównym (zamrażanie ryb, chłodzenie ładowni).
Sprężarki te mają żeliwne kadłuby i tuleje, tłoki z żeliwa bądź ze stopów lekkich, stalowe korbowody kute w matrycy. Stalowy wał korbowy jest osadzony w łożyskach ślizgowych i uszczelniony na wyjściu z korpusu dławnicą obrotową. Sprężarka ma instalację olejową podobną do opisanej uprzednio. W skrzyni korbowej znajdują się dwie rurowe chłodnice oleju chłodzone wodą.