4. Wyniki realizacji programu restrukturyzacji w latach 1999-2000 155
jednostek poprzez zakupy aparatury podnoszącej dostępność do badań diagnostycznych i jakość usług, przystosowaniem pomieszczeń i budynków poprzez adaptację, modernizację i remonty zakładów opieki zdrowotnej.
Każdy region miał prawo dokonywać restrukturyzacji w swoim własnym tempie, ale wizja końca programu wspierającego powodowała, że zarówno zakłady, jak i organy założycielskie dokonywały starań, żeby jak najefektywniej i w miarę możliwości szybko dokonać reorganizacji zakładów i dostosować ich funkcjonowanie do zmienionych realiów, a także potrzeb i wymagań pacjentów.
Nie zawsze działania podejmowane w ramach restrukturyzacji przynosiły pozytywne efekty. Klasycznym przykładem mało efektywnego działania jest projekt likwidacji kilku łóżek w wielu oddziałach szpitalnych. Wówczas sumarycznie efekt dla województwa - likwidacja łóżek ostrych - jest znaczący, ale efekt finansowy zarówno dla poszczególnych szpitali, jak też całego województwa jest nieodczuwalny. Przy likwidacji 2 lub 4 łóżek nie zwalnia się personelu, a koszty zmieniają się nieznacznie. Natomiast likwidacja kilkunastu procent łóżek na oddziale (jeśli jest to uzasadnione merytorycznie) wiąże się z istotnym obniżeniem kosztów, a to z kolei oznacza, że zdobyte dzięki takiej zmianie środki można przeznaczyć na deficytowe świadczenia. Na przykład, średnio dla Polski, łóżka na oddziałach pediatrycznych i ginekologiczno-położniczych są wykorzystywane w ponad 50%. Gdyby część z nich zlikwidować, to po pierwsze pacjenci nie zauważyliby zmiany, bo znaczna liczba tych łóżek nie jest wykorzystywana, a po drugie koszty funkcjonowania szpitala zauważalnie by się obniżyły. Uwolnione w ten sposób środki finansowe można by wykorzystać na zakup świadczeń ambulatoryjnych specjalistycznych, których brak jest zgłaszany przez pacjentów i dotkliwie odczuwany.
W roku 1999 ponad połowę środków kasy chorych wydały na usługi szpitalne. Obniżając kwotę przeznaczoną na finansowanie szpitali tylko o 10% średnio dla kraju, można by za nią sfinansować dodatkowo o 33% więcej ambulatoryjnych usług specjalistycznych.
Do pozytywnych przykładów należy zaliczyć projekty połączenia kilku szpitali w jeden, ze wspólną dyrekcją i administracją, gdzie przekształceniu ulegają niewykorzystane łóżka i likwidowane są dublujące się oddziały. Takich rozwiązań jest sporo w różnych miejscach kraju. Innym sposobem jest profilowanie szpitali - dwa sąsiednie szpitale zmieniają swoje profile: jeden będzie szpitalem „ostrym”, czyli zabiegowym, a drugi przekształca się w zakład opieki długoterminowej.
Po dwóch latach można podsumować przebieg realizacji programu oraz uzyskane efekty:
1. Restrukturyzacja samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej lub ich jednostek organizacyjnych polegająca na utworzeniu w miejsce likwidowanych tzw. łóżek ostrych, łóżek opieki długoterminowej i tworzenie zakładów opieki długoterminowej była uwarunkowana zainteresowaniem kas chorych w wykupie usług świadczonych przez te zakłady.