4. Wyniki realizacji programu restrukturyzacji w latach 1999-2000 153
Zasoby ochrony zdrowia w 1998 r. przedstawiały się w Polsce w następujący sposób81:
• 5825 jednostek lecznictwa ambulatoryjnego, w tym 1087 prywatnych;
• 715 szpitali, w tym 13 prywatnych;
• 5,91 łóżek na 1000 pacjentów;
• średni czas pobytu pacjenta w szpitalu wynosił 10,1 dnia;
• średnie obłożenie łóżka - 72,1%;
• 3,3 wizyty w podstawowej opiece zdrowotnej na osobę;
• 2,0 konsultacji u specjalistów;
• 0,7 wizyty u stomatologa i 0,2 wizyty u specjalisty stomatologii;
• 138,1 hospitalizowanych pacjentów na 1000 osób;
• 251,0 usług pogotowia ratunkowego na 1000 osób.
Analiza systemu wskazywała między innymi na następujące okoliczności:
• rozmieszczenie placówek ochrony zdrowia w kraju nie odpowiadało potrzebom zdrowotnym ludności;
• ich wyposażenie w sprzęt medyczny naruszało zasady bezpieczeństwa zarówno pacjentów, jak i pracowników;
• brak fachowej kadry zarządzającej;
• nieracjonalne mechanizmy zarządzania;
• niedostosowanie rodzajów i liczby łóżek szpitalnych do struktury i trendów demograficznych ludności;
• brak rachunku kosztów, itp.
Wprowadzenie zmian w systemie ochrony zdrowia, nowych metod finansowania, a przede wszystkim elementów rynku usług medycznych wymagało od jednostek ochrony zdrowia intensywnych działań o charakterze naprawczym lub restrukturyzacyjnym. To z kolei oznaczało konieczność poniesienia nakładów finansowych. Mając świadomość, że ani zakłady opieki zdrowotnej, ani samorządy terytorialne nie posiadają środków na koszty takich przekształceń, rząd przyjął Program działań wspierających dla pracowników opieki zdrowotnej jako element restrukturyzacji zatrudnienia związany z reformą ochrony zdrowia, przenaczając w kolejnych latach od 1999 do 2001 r. na ten program kwotę około 1,5 mld zł. Stanowiło to, mimo niewielkiej kwoty, bardzo skuteczną motywację do przygotowania i przeprowadzenia programów restrukturyzacji. Z założenia miał to być program wieloletni.
81 Cyt. za: Czarniecka K., Ryś K., Wpływ decentralizacji w latach 1999-2001 w Polsce na system ochrony zdrowia, Raport Banku Światowego, Warszawa 2003.