stolarstwo2

X LU

a) Zazębianie zwyczajne (n. ordindre zinken, fr. queues d'aronde per des), fig. 121, używa się przy składaniu skrzyń, szuflad i innych zwyczajnych robót. Na jednej sztuce drzewa a zarżnięte zęby przechodzą przez grubość drugićj sztuki b nawskróś, widać więc z obu stron złączonego rogu części drzewa sztorcowe, które

X LU

Fig. 121.

brzydko wyglądają. Im staranniejsza jest robota, tćm więcej zębów być powinno.

do ^{1 2 3}ji części jednój ze sztuk drzewa a,

b) Zazębienie kryte (n. gedeckte V. verdeckle zinken, fr. queues perdues), fig. 122. Przy tego rodzaju zazębianiu, zęby zajmują */_s

tak, że ich spojenie przypada na sam kant złączonych sztuk drzewa, i ani wewnątrz, ani zewnątrz śladów zębów spostrzedz nie można. Ten sposób zazębiania jest w robocie najtrudniejszy, lecz zarazem najlepiej wygląda: dlatego też przy starannej robocie, a szczcgólnićj pod forner, zwykle się używa.

Fig. 123.

Tylko przy łączeniu wielkich i grubych sztuk drzewa, można uszczelniać zazębianie, przez wbijanie w rozłupane zęby kliników drewnianych ze sztorcu; przy drobniejszych zaś robotach zęby tak szczelnie z sobą pasować powinny, że nawet nie zawsze sklejać je z sobą potrzeba.

W każdym razie, przy zazębianiu zęby powinny być dokładnie wyrobione, mieć stosowną odległość między sobą, i właściwy stosunek pomiędzy swą długością, szerokością i ukośnością. Przy łączeniu drzewa np. na cal grubego, zęby powinny być w ten sposób zacięte, że podzieliwszy przednią szerokość zęba bd (fig. 124) na cztery części, dwie z tycli części daje się im na szerokość tylną, przez co ukośność zęba z każdej strony '/< część przednićj

Fig. 124.

szerokości jego wyniesie. Od środka jednego zęba do środka zęba przy nim leżącego, daje się zwykle przy jedno-calowćm drzewie dwie wysokości zębów, a przy drzewie cień-szćm trzy razy wziętą wysokość zębów. Jeżeli drzewo jest 2 do 3 cali grube, i tak ważkie, że tylko jeden ząb cały i z każdćj strony po połowie zęba zarznąć można, wtedy dzieli się cała szerokość drzewa (fig. 125) na cztery równe części, z których jedna daje się na szerokość przednićj części zęba i po pół części na szerokość każdego z półzębów, zwężając je ku

Fig. 122

1

po złożeniu tak wyglądają, jak gdyby ściana zewnętrzna jednego rogu, złączonego na zwyczajne zęby, przykrytą była blatem drewnianym, dla ukrycia sztorców drugićj sztuki drzewa b. U szuflad ściana przednia z bocznemi w ten sposób zwykle się łączy, aby zębów z przodu wcale widać nie było.

2

c) Zazębienie z górnym zębem zarżniętym na ucios (n. zinken mit geh-rungskanle), fig. 123 d. Zazębienie to jest zupełnie podobne do zazębienia zwyczajnego, z tą małą różnicą , że ostatnie zęby górne nie przechodzą nawskróś pod kątem prostym, lecz zarżnięte są pod kątem 45". Sposób ten, jako nadający lepsze wejrzenie robocie, używa się w przypadkach, gdy górny kant złączonych sztuk jest widoczny, np. przy górnym brzegu skrzyń, pudełek, szuflad i t. p.

3

d) Zazębienie kryte na ucios (n. zinken anf die gehrung, fr. gueues perdues coupó d’onglel). Zęby c i d wyrabiają się W obu sztukach tyko do ^v/_s lub ³/< głębokości tychże, od strony wewnętz-nćj (fig. 123); pozostałe, zaś części grubości drzewa b, tworzące pokrycie zębów, przyrzynają się na ucios, czyli pod kątem 45",