str 098 099

W INTERESIE FEUDAŁÓW MAŁOPOLSKICH

tych XIV wieku w polskiej polityce za

niej więcej od początku lat czterdzies

granicznej pojawiają się sprawy wschodnie. Zastanówmy się, dlaczego Kazimierz, który, jak wiemy, miał dostatecznie trudną i złożoną sytuację nad granicą śląsko-wielko-polską czy kujawsko-krzyżacką, poświęcił siły na przyłączenie ziem, które przecież nie wchodziły nigdy w skład państwa polskiego.

Historycy udzielali na te pytania rozmaitych odpowiedzi. Najbliżsi prawdy wydają się ci, którzy przyczyn zwrotu w polityce polskiej dopatrują się we wzroście wpływu, jaki na tę politykę miała grupa feudałów małopolskich. Skupieni w najbliższym sąsiedztwie stolicy, zasiadający na głównych urzędach w państwie, cieszący się ponadto zaufaniem i poparciem króla, któremu służyli radą — możni ci dostrzegali możliwości wzrostu swych posiadłości ziemskich właśnie na Rusi, która znajdowała się wtedy pod wpływami Tatarów. Jednakże główną przyczyną ekspansji Polski na te tereny była ówczesna struktura gospodarcza i polityczna monarchii Kazimierza Wielkiego z rosnącą rol^-grupy możnych.

Stopniowy nacisk feudałów na króla, %by uaktywnił wschodnią politykę państwa, zaczyna się jeszcze przed rokiem 1340. Obok znanego argumentu o Tatarach, królowi przytaczano i inne, np., że jeżeli Rusi nie podbije Polska, to uczynią to Litwa albo Węgry, w istocie bowiem obydwa te państwa zaczynały przejawiać podobne zainteresowania.

Czynne wystąpienie z pretensjami do ziem wschodnich z pewnością groziło konfliktem zbrojnym z Litwą i Tatarami oraz mogło doprowadzić do napięcia stosunków z sojusznikiem węgierskim.

Rok 1340 przyspieszył bieg wypadków. Oto wczesną wiosną na Wawel przybył ze Lwowa wysłannik wielmożów ruskich, przychylnych Kazimierzowi, z wieścią o śmierci księcia wło-dzimiersko-halickiego Bolesława Jerzego Troj-denowicza. Został on otruty przez bojarów sprzyjających chanowi tatarskiemu.

Bolesław Jerzy Trojdenowicz był z pochodzenia Piastowiczem, bratem książąt mazowieckich. Kazimierz Wielki jako król Polski i krewny zmarłego zyskał więc pretekst do ubiegania się o Ruś Halicką.

Po otrzymaniu wiadomości o śmierci Trojde-nowicza król postanowił niezwłocznie wyruszyć

99