str 098 099

miast przesyłki broni mógł tylko przypomnieć ■ swemu wojsku, że „... w wyludnionej i opustoszałej Litwie 'ksiądz Mackiewicz na czele dwustu ludzi i chłopak Łukaszunas z garstką stu włościan dotąd zaopatruje się we wszystko prawie kosztem nieprzyjaciół...” Zresztą wobec jednocześnie rozpoczętej decentralizacji administracji i finansów poszczególne oddziały otrzymywały unożność₍ stopniowego zaopatrywania się w pieniądze i inne pomoce na własnych terenach, podczas gdy władzę centralną Traugutt zamierzał oprzeć na środkach zdobytych przez Organizację Miejską.

To co najbardziej bolało Traugutta w dotychczasowym sposobie prowadzenia wojny, ,to całkowita autonomia dowódców oddziałów. „Kilku takich dowódców rozmaitych stopni z rozmaitą ilością ludzi tłukło się obok siebie po województwie, licząc się za zupełnie sobie równych... Każdy chodził, gdzie mu się podobało, robił, co mu się zachciało, jednego bili, drugi mu pomagał lub nie, jak sobie życzył. Uwieńczeniem i zresztą koniecznym następstwem takiej organizacji był nikczemny zwyczaj rozpuszczania oddziałów. Nieraz się zdarzało, że jeden oddział chciał się bić i bił się, a drugiemu właśnie przyszła chęć zakopać broń i rozejść się. Kończyło się na tym, że nieprzyjaciel uganiając się za jednym rozbijał go, a następnie łapał odpoczywających z rozpuszczonego oddziału i właściwymi sobie środkami zmuszał ich do ^skazania miejsca zakopanej broni”.

By udaremnić powyższe praktyki, rozkaz Rządu Narodowego z 15 grudnia wprowadzał jednolitą organizację wojsk powstańczych w skali ogólnokrajowej. Piechota miała składać się z batalionów (częściowo strzeleckich, częściowo kosynierskich — zależnie od stanu uzbrojenia), jazda zaś ze szwadronów. Cztery bataliony lub szwadrony składały się na pułk, cztery pułki piechoty lub jazdy — na dywizję. Pułk nosił nazwę powiatu, dywizja • — województwa. Dwie lub więcej dywizji miało się składać na korpus. Na razie Rząd Narodowy formował cztery korpusy — I pod wodzą Kru-. ka, operujący w Lubelskiem i Podlaskiem, II — Bosaka w Sandomierskiem, Krako-wskiem i Kaliskiem, III — Jana Koziełły--Skały w Augustowskiem, IV bez jednolitego dowództwa, tymczasowo podzielony na dwie komendy: mazowiecką i płocką. W ten sposób Traugutt chciał doprowadzić do tego, aby mniejsze czy większe oddziały przestały być związane z osobami tych lub innych dowódców. Posiłki ochotników zza kordonu miały dochodzić małymi grupami w celu sprawniejszego wcielenia ich do właściwych batalionów i szwadronów. Dowódcę kompanii czy batalionu, naczelnika pułku lub dywizji mianowała albo odwoływała właściwa zwierzchność, wojskowa. Pułk czy batalion nie przestawał istnieć w ra-

99