str 140 141

NOTA BIOGRAFICZNA

Walery Antoni Wróblewski urodził się 27 grudnia 1836* r. w Żołudku kolo Lidy. Jego rodzina wywodziła się ze szlachty zagonowej. Nauki pobierał najpierw w domu₎ potem w Instytucie Szlacheckim w Wilnie. W 1853 roku Wróblewski rozpoczął studia w Instytucie Leśnym w Petersburgu. W tym czasie nawiązał kontakt — dzięki stryjowi Eustachemu Wróblewskiemu — z postępową inteligencją polską, potem prawdopodobnie także związany był z Kołem Zygmunta Sierakowskiego, organizacją polityczną zakładającą w swych planach odzyskanie niepodległości i reformy społeczne. Zaprzyjaźnił się wówczas z Jarosławem Dąbrowskim i Zygmuntem Padlewskim.

Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę instruktora szkoły leśnej w Sokółce na Grodzieńszczyźnie. Zaraz też nawiązał kontakt z działaczami przygotowującymi powstanie na terenach wschodnich. W Sokółce Wróblewski prowadził agitację wśród chłopów i współpracował przy redagowaniu pisma dla wsi białoruskiej „Mużycka Prauda”.

Gdy wybuchło powstanie styczniowe, Centralny Komitet Narodowy awansował Wróblewskiego do stopnia kapitana i powierzył mu stanowisko szefa sztabu guberni grodzieńskiej. Faktycznie Wróblewski sprawował funkcję naczelnika wojennego guberni, mimo że nominalnym naczelnikiem był pułkownik Duchyński, były uczestnik powstania listopadowego. Oddziały Walerego Wróblewskiego w okresie od kwietnia 1863 do stycznia 1864 roku stoczyły szereg bitew, spośród których wiele zakończyło się zwycięstwem powstańców. Wymienić tu trzeba m. in. bitwy pod Mereczowszczyzną, w Popielami, pod Wielkim Węgłem.

W sierpniu 1863 roku Centralny Komitet Narodowy przekazał oficjalnie stanowisko naczelnika wojennego Grodzieńszczyzny Wróblewskiemu i nadał mu stopień pułkownika. Zimą 1863/1864 roku Walery Wróblewski przeniósł się z oddziałem powstańczym w Lubelskie. Tu 19 stycznia 1864 roku został ciężko ranny w bitwie koło Rutki Korybu-towej. Po upadku powstania przedostał się za granicę i osiadł we Francji.

Za udział w powstaniu styczniowym władze carskie skazały go zaocznie na karę śmierci.

W Paryżu Wróblewski działał w organizacjach politycznych emigracji polskiej, m. in. w Zjednoczeniu Emigracji Polskiej. Żył wtedy w ciężkich warunkach. Pracował jako nauczyciel, zecer i wreszcie jako latarnik.

Gdy wybuchła wojna francusko-pruska, Wróblewski odsunął się od życia politycznego, uważając,

141