str 140 141

NOTA BIOGRAFICZNA

Karol Kalita, syn Jana de Brenzenheim i Barbary Komorowskiej, urodził się 4 listopada 183*0 roku w Komar nie w Galicji. Rodzina ojca pochodziła z zamożnej szlachty inflanckiej.

Wczesne dzieciństwo spędził Karol w Rzeszo w-skiem i Lwowskiem, gdzie ojciec jego pełnił funkcję dzierżawcy majątków. Od 1836 roku uczył się w Samborze, później w Rzeszowie i Lwowie, gdzie podczas przygotowań do powstania 1846 roku za udział w konspiracji został aresztowany i wcielony do 9 pułku piechoty armii austriackiej. Po rocznej karnej służbie, którą omal nie przypłacił życiem, został w grudniu 1847 roku zwolniony okresowo z wojska. Uczęszczał do gimnazjum w Przemyślu, a w 1849 roku przedarł się na Węgry i -walczył w legionie generała Józefa Wysockiego, aż do rozwiązania legionu; internowany potem w Szumli, zwolniony został w 1850 roku.

Nie mając prawa powrotu do Galicji przebywał na Węgrzech utrzymując się z dorywczej pracy. W 1852 roku objęty amnestią powrócił do kraju i wcielony został ponownie do 9 pułku piechoty austriackiej. Ukończywszy dwuletnią szkołę kadetów dosłużył się stopnia nadpułkownika. Brał

udział w wojnie włoskiej; ranny pod Magentą dostał się do niewoli francuskiej. Po zawarciu pokoju wrócił do służby wojskowej w Budapeszcie.

Po wybuchu powstania 1863 roku opuścił pułk w Budapeszcie i przybył do Krakowa wraz z innymi oficerami, zabrawszy ze sobą broń i amunicję. Mianowany majorem i organizatorem wojennym powiatu stopnickiego przystąpił Kalita pod pseudonimem Rębajło do organizowania batalionu powstańczego, który wchodził w skład oddziału pułkownika Aleksandra Taniewskiego-Teter y. 15 sierpnia 1863 roku wraz ze swoim oddziałem przekroczył granicę. Wskutek nieudolnego dowodzenia przez Taniewskiego został rozbity pod Czernichowem i wyparty do Galicji.

Kalita wzięty do niewoli zdołał z niej ujść i dzięki pomocy organizacji cywilnej utworzył w lasach szczeceńskich oddział zwany później 3 Pułkiem Stopnickłm. Aż do wiosny 1864 roku poświęcił całą swą energię organizowaniu i szkoleniu swego oddziału, starając się stworzyć doborową jednostkę wojskową. Stoczył szereg bitew i potyczek, między innymi pod Jeziorkiem (20 października 1863), Mierzwinem (5 grudnia 1863), między Lubienią i Iłżą (17 stycznia 1864). Zwycięskie bitwy i potyczki postawiły go w rzędzie najlepszych dowódców powstańczych. Mimo zadrażnień i nieporozumień ze swymi zwierzchni-

141