str

122

Rozdział 4. Socjalizacja płciowa we wczesnym dzieciństwie

Również i obecnie w niektórych częściach świata chłopcy są silnie preferowani. W rzeczywistości, jak pokazuje to ramka 4.1, w niektórych krajach ta preferencja |est widoczna w stosunku większej liczby mężczyzn względem kobiet.

Nawet jeśli rodzice amerykańscy nie wyrażają silnych preferencji co do pici dziecka, to badania pokazują, iż rodzice tak naprawdę maja różne oczekiwania w stosunku do swoich dzieci i traktują je odmiennie w zależności od plo Niektórzy badacze argumentowali, ze socjalizacja płciowa tak naprawdę może rozpoczynać się w macicy, w wypadku tych rodziców, którzy już przed urodzeniem znają piec swojego dziecka. Jak wyjaśniają to Kolker i burkę 12-1 »): „Wiedza o pici implikuje coś więcej niż tylko chromosomalne lub anatomiczne różnice. Ona implikuje pleć kulturową, a wraz z nią wzory przewidywanych typów osobowości oraz oczekiwania dotyczące ról społecznych". Tuku hipoteza jest trudna, jeśli nie niemożliwa do zweryfikowania, wiemy |ednak, ze to, co |cst obecnie znane pod nazwą socjalizacji płciowej, urzeczywistnia się prawie natychmiast po narodzinach dziecka. Badania pokazują n.i przykład, że zdecydowana większość komentarzy rodziców na temat noworodków bezpośrednio po porodzie dotyczy ich pici (Woollett i in. 1982). Poza tym, chociaż w momencie narodzin istnieje naprawdę niewiele różnic fizycznych oraz różnic w zachowaniu między chłopcami a dziewczynkami, rodzice wykazują tendencję do odmiennego reagowania na noworodki w zależności od ich pici. Na przykład, kiedy prosi się rodziców, aby opisali noworodki bezpośrednio po urodzeniu, zwykle używają stereotypów płciowych. Noworodki płci męskiej są opisywane jako wysokie, duże, atletyczne, poważne, a ich dłonie - szerokie i duże. I odwrotnie - noworodki płci żeńskiej są opisywane jako malutkie i ladniutkie, z. subtelnymi, delikatnymi rysami (Reid 1994). Przedstawione rezultaty badań są bardzo podobne do tych, które uzyskano 20 lat wcześniej (Rubin i in. 1974), co wskazuje na to, że w tym okresie nie zaszły większe zmiany w płciowym stereotypizowaniu noworodków przez rodziców.

Rodzice łączą płeć swoich nowo narodzonych dzieci ze specyficznymi cechami osobowości i zachowania. W późniejszym czasie potwierdzają to wysiłki rodziców zmierzające do tego, aby inne osoby właściwie identyfikowały płeć ich dziecka. Często trudno jest określić, czy niemowlę jest chłopczykiem czy dziewczynką, ponieważ nic istnieją symptomy fizyczne w tym zakresie: jeśli weźmiemy pod uwagę wagę, wzrost, owłosienie, stopień pobudzenia i poziom aktywności, to chłopcy i dziewczęta wykazują więcej podobieństw niż. różnic. Aby wykluczyć pomyłki, rodzice ubierają dzieci w odmienny sposób (Shakin i in. 1985). Stroje chłopców mają zazwyczaj ciemny kolor lub są w barwach podstawowych, takich jak czerwona lub niebieska. Noszą kombinezony dekorowane często dodatkami militarnymi lub sportowymi, symbolami ciężarówek lub innych pojazdów, względnie superbohaterów. Dziewczęta ubiera się zwykle w kolory pastelowe, szczególnie różowy i z.ólty. Ich sukien ki i spodenki są dekorowane koronkami, kokardkami, kwiatkami i serduszka

ITli. Ponadto rod/.iec często zakład.i|.| .III • id.III nil .. i |'iM|ii li iii głowy (mimo iz nic mają one włosów), >w "    " k lad i|.| im koli lo I om

ją nawet odmienne pieluszki dla d/.icwi/.g i chłopi ms • in nu i II... u •

kształtu, co zdaje się byi r.ic|oii.ilni ■ I. i ik .    .......Im i. li .lik...... mi.i

pieluszki dla dziewcząt ozdobione . |i/i .iiikm.iiii I mu inelu. ki < I • l« *| ** o" upiększała żaglówki luli sannk Imdy, w ględiih ■ n, - mml i I il uy posoli ubierania zwykle dostarcza nam wiarygodni g•• .ygu.ilu dli ul,u .!■ m.i phi,

chociaż nadal pojawiaią się lilędy, u> b ml/o I*■ .....l/ii ów | ik |iowiedzi.il i

nam ostatnio jedna bardzo slrusirowuiia ui.uk.i ,Ulnei nu |.| na różowo i za

wsze nosi kolczyki, lecz ludzie ciągli p.iii/ą na ............ I ik ly nam um

sleś, chłopaczku-. C o jeszcze mogę zrobić i*"

Ubieranie się odgrywa znać z.|c ą rolę w socjalizacji pic iowe| l'o pierwsze, gdy dzieci zaczynają przemieszczać się samodzielnie, pewne typy stropi zaclię cają lub znieclięcają je do specyficznych zachowań lub działań. Na przykład dziewczęta w strojach z lulb.mk.um ostrzega się przed zwariowanymi i pown dującymi ubrudzenie zabawami, natomiast przemieszczanie się chłopców |est rzadko utrudnione przez noszony przez nich stró|. Od chłopców oczekuje się większej aktywności niż od dziewcząt, u styl zaprojektowanych dla nich ubiorów odzwierciedla związany z tym stereotyp płciowy. l'o drugie, strój kryje w sobie informację o pici dziecka i zawiera jawne przesianie na temat sposobu jego traktowania. „Wiemy |...| ze kiedy ktoś wchodzi w interakcję / dzieckiem, a etykietka płciowa |cst dostępna, to jego działanie polega na ukierunkowaniu zachowań zgodnych z. wzorami tradycyjnych ról płciowych" (Shakin i in. 1985:956).

W sposób oczywisty ubieranie się jest jednym z najbardziej podstawowych sposobów organizowania świata dzieci, zgodnie z. wzorami dla określonej pici. Czy jednak zdeterminowane przez stereotypy sposoby postrzegania swoich malutkich dzieci przekładają się na odmienne traktowanie synów i córek? Jeśli zapytamy rodziców, czy traktują dzieci różnej pici odmiennie, to większość z nich prawdopodobnie powie „nie". Niemniej jednak istnicią znaczące dowody na to, że to, co rodzice mówią, i to, co rzeczywiście miną, często nie pokrywa się ze sobą. Przedstawmy wyniki niektórych badań.

Interakcje między rodzicami a dziećmi

Pojęcie interakcja odnosi się do opartego na „wymianie" zjawisk i rtl.ic|i między ludźmi. Musimy o tym pamiętać, gdy omawiamy intcrakc|c między rodzicami a dziećmi. Nie przyjmują one charakteru lednosiroimcgo przekazu ze strony rodziców w kierunku dzieci, w większym stopniu mają cli.u.ikicr dwustronny, typu „daję i biorę”. Sami rodzice niekiedy ckspouiiią ten laki, gdy pyta się ich o styl i treść interakcji z własnymi dziećmi Kodzice twierdzą im przykład, że niemowlęta i małe dzieci pici męskiej robią więcej „zamiesza