IMAG0802 (4)

LXX „Robić z psychologii .|izjolQgię tó błąd**; ^ powiedział⁴^. Tak myśląc Sam był w błędzie. Bfa j ego - usprawiedliwienie ?to tylk| da się powiedzie^ że za jego .życia nauki biologiczne nie doś| jószcze były rozwiniętej aby na nich można ;ibyło budować pjsy-r chologięi.^Uczynił; to WU Wundt dopięto-.-w 1873 roku.

Tym się tłumaczy, dlaczego Herbart nie stosował w swoich badaniach metody eksperymentalnej, choó* niektóre . miejsca w jego pismach zdają się świadczyło tym, że potrzebę eksperymentu odczuwał. Tak np. ty Zarysie '(§ 290) powiada on: „Czy indywidualności mogą znosić bez szkody przymus, którego wymaga; wyćwiczenie zręczności^i’— jesteto zagadnię^Sktórego w tej*.^chwiM^me da. się rozstrzygnM.; b e z d o św i a d c ż e ń”.

Tak więc Herbart jak gdyby rozumiał potrzebę ekspery-^mehtmj^afe go nie podejmował poza tym, że naprawdę zaczynał nauczanie filologii klasycznej od czytania Odysei po grecku. To był .jego eksperyment pedagogiczny. Natomiast uprawiał obserwację. Osiągał przy tym trafne wyniki, o ile mu nie wypaczała faktów wyznaWana>|if:^^ niego doktryna. Ale to tafe lut jest — ludzie bardzo    Widzą nie to, co mają przedŁaj

oczami, ale to, w    Dobry...to przykład apercepej||

w znaczeniu, jakie Herbart nadawał temu terminowi. Zanadto Wierzył w swoją doktrynę, i dlatego do niej dociągał fakty dane W doświadczeniu. Tym się tłumaczy, dlaczego np. nie zauważył, że życie uczuciowe i Chcenia rozwijają się w dziecku wcześniej od życia umysłowego.

Zbytnie przywiązanie do własnej filozofii sprawiło, że Herbart, który tak usilnie pracował nad zbudowaniem pedagogiki | n a u k o w e j, stworzył właściwie system pedagogiki f i 1 o z o-ficznej. Taki charakter miały już dwie dyscypliny pomocni-^ cze pedagogiki: etyka i psychologia. Taki charakter miała również zbudowana na nich pedagogika. Była ona ważnym ogniwem w systemie filozofii Herbarta, a system ten pełen był dowolnych hipotez metafizycznych.

i Georg Weiss, Herbart wid seine Schnie, Miinchen 1928, s, 184. E. Reinhardt.