294
Stwierdzono doświadczalnie, że w krysztale wolnym od odkształceń i nie poddanym działaniu pola zewnętrznego, wektor namagnesowania dąży do przyjęcia kierunku łatwego magnesowania. Odchylenie wektora namagnesowania od tego kierunku wymaga nakładu określonej energii. Energia wymagana na obrócenie wektora polaryzacji magnetycznej z kierunku „łatwego” magnesowania w krysztale do kierunku „trudnego” magnesowania zwana jest energią anizotropii magnetokrysta-Jicznej.
W innych metalach ferromagnetycznch (Co, Ni), charakteryzujących się inną budową krystaliczną, uprzywilejowane kierunki magnesowania są inne.
H
[1001
o
Rys. 5.24-1. Anizotropia magnetyczna żelaza: a) charakterystyczne kierunki magnesowania kryształu żelaza; b) krzywe magnesowania w różnych kierunkach
5.25. Materiały magnetyczne stosowane w praktyce są zawsze polikrystaliczne, tzn. składają się z wielkiej liczby poszczególnych drobnych kryształków — krystalitów. W nie poddanym specjalnej obróbce polikrysztale orientacje osi krystalitów są zwykle mniej lub więcej przypadkowe i trudno jest zaobserwować w nim anizotropię magnetyczną. W przypadkach, gdy anizotropia magnetyczna w materiałach polikrystalicznych uwydatnia się dostatecznie silnie mówi się, że mają one magnetyczną teksturę (tekstura — uprzywilejowana, przestrzenna orientacja krystalitów w materiale polikrystalicznym). Uzyskanie pożądanej tekstury magnetycznej ma duże znaczenie w technologii wytwarzania materiałów magnetycznych. Uzyskuje się ją zazwyczaj przez odpowiednią obróbkę cieplną i mechaniczną.
5.26. Materiał ferromagnetyczny dHży, podobnie jak każdy system fizyczny, do osiągnięcia stanu najmniejszej energii. Dipole magnetyczne w materiale w nieobecności zewnętrznego pola magnetycznego powinny przyjąć taką orinetację, aby sumaryczna