img021 (47)

Międzynarodowa ochrona praw człowieka. Zatys 105

wymienionych w art. 20 - artykuły 1, 5, 6, 12, 13, 16 i 19. Ustalenia te stały się bazą do szczegółowych uregulowań, w zakresie:

-    sprawiedliwych, bezpiecznych i zdrowych warunków pracy,

-    sprawiedliwego wynagrodzenia za pracę,

-    prawa do doradztwa zawodowego i kształcenia zawodowego,

-    ochrony zdrowia, zabezpieczenia socjalnego, opieki socjalnej,

-    prawa niepełnosprawnych do kształcenia zawodowego oraz integracji zawodowej i socjalnej,

-    prawa do podjęcia działalności zawodowej w kraju i innym państwie członkowskim.

Do Karty zostały przyjęte trzy protokoły:

1)    Pierwszy - z 5 maja 1988 r., wszedł w życie 4 września 1992 r. (wg stanu z 25 marca 2004 r. 22 państwa podpisały protokół, z tego 12 ratyfikowało -Polska nie podpisała) i ma charakter materialny - zawiera dodatkowe cztery prawa: prawo do równych szans i równego traktowania w sprawach zatrudnienia i pracy bez dyskryminacji ze względu na płeć; prawo do informacji i konsultacji; prawo do uczestnictwa w określaniu i kształtowaniu warunków pracy; prawo osób w podeszłym wieku do opieki socjalnej;

2)    Drugi - z 21 października 1991 r. (wg stanu z 25 marca 2004 r. 25 państw podpisały protokół, z tego ratyfikowało 19 - Polska w dniu 25 czerwca 1997 r.

-    nie wszedł jeszcze w życie, gdyż wymogiem jest ratyfikacja przez wszystkie państwa członkowskie Rady Europy) - ma charakter proceduralny

-    modyfikuje tryb nadzoru nad system przestrzegania Karty, m.in. poprzez¹⁰⁷: przyznanie Komitetowi Praw Społecznych wyłącznego prawa interpretowania i stosowania przepisów Karty; zwiększenia liczby członków Komitetu; zwiększenia kompetencji Komitetu - prawo do bezpośredniego zwracania się do państw członkowskich z żądaniem informacji; umożliwienie uczestnictwa organizacji społecznych w pracach Komitetu Rządowego;

3)    Trzeci - z 9 listopada 1995 r., wszedł w życie 1 lipca 1998 r. - ustanawia system skarg zbiorowych (wg stanu z 25 marca 2004 r. 17 państw podpisało protokół, z tego ratyfikowało 11 - Polska me podpisała).

W dniu 3 kwietnia 1996 r. została podpisana zmodyfikowana Europejska Karta Społeczna, weszła w życie 1 lipca 1999 r. (wg stanu z 25 marca 2004 r. 33 państwa podpisały protokół, z tego 17 ratyfikowało - Polska nie podpisała), która m.in. rozszerza katalog praw gwarantowanych przez strony umowy: prawo do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy; prawo do ochrony roszczeń w przypadku bankructwa pracodawcy; prawo do poszanowania godności w pracy; ochrona przedstawicieli związkowych; zakaz dyskryminacji pracowników mających obowiązki rodzinne; prawo do informacji i konsultacji zamiaru zwolnień grupowych; prawo do ochrony przez ubóstwem i marginalizacją społeczną; prawo do mieszkania.

¹⁰⁷ A. Świątkowski, Karty Społeczne Rady Europy, „Państwo i Prawo” 2003, nr 8, s. 39-40.