48 IV. Formy pracy wychowawczej
^Zasady „burty mózgów":
1. Powstrzymywanie się od oceniania — wszystkie pomysły są przyjmowane.
2. Zwracanie uwagi na ilość pomysłów, a nie na ich jakość.
3. Zachęcanie do pomysłów fantazyjnych i nierealnych — one bowiem mogą stać się zalążkiem dalszych koncepcji.
4. Wykorzystywanie cudzych pomysłów — do tworzenia pomysłów nowych.
5. Zapisywanie każdego pomysłu.
Podczas prowadzenia „burzy mózgów" należy zwrócić szczególną uwagę na powstrzymywanie się od oceniania zgłaszanych pomysłów. Ocenianie uniemożliwia bowiem napływ pomysłów i przez to wiele cennych koncepcji zostaje nie wypowiedzianych. „Burzę mózgów" najkorzystniej przeprowadza się w grupach 3-7-osobowych, Jedna osoba powinna zapisywać wszystkie pomysły, które na zakończenie zajęć można odczytać. Ustosunkowanie się do podanych pomysłów następuje w kolejnych dniach po ich zgłoszeniu, aby umożliwić zastanowienie się nad ich oceną.
Techniki sondażu opinii o uczniach .
Technika ta polega na uprzystępnieniu uczniowi informacji o tym, co sądzi o nim klasa Głównym celem odwoływania się w szkole do sondażu opinii klasy o danym uczniu jest utrwalanie w jego świadomości pozytywnego obrazu samego siebie, co wpływa na przychylność wobec niego kolegów z klasy, a nierzadko takie nauczycieli (M. Lobocki 1994, s. 40).
Wyodrębnia się dwa rodzaje sondaży o uczniu, dotyczą one pozytywnych oraz negatywnych i pozytywnych opinii o uczniu.
Technikę sondażu pozytywnych opinii o uczniu można odnieść do dzieci sprawiających trudności wychowawcze. Stanowi ona próbę przewartościowania obrazu własnej osoby, zniekształconego opinią „ucznia trudnego" (por. M. lobocki 1985, s. 83).
Etapy techniki sondażu opinii o uczniu:
1. Wyj^weu^ celu, jakiemu technika ma służyć. Celem jest zobiektywizowanie opinii o uczniu, dość jednostronnie dotychczas postrzeganego przez kolegów. Dostrzeżenie w jego zachowaniu nie tylko wad, ale i zalet.
2. Po wvfl*uiu zgody przez ucznia—mającego być przedmiotem uwagi — oistepajriShszante pozytywnych opinii i ocen.
3 Wyponahi uczniów dotyczące sposobów udzielenia pomocy koledze.
4. Podsumowanie wypowiedzi klasy przez wychowawcę i zebranie pozytywnych opinii o uczniu oraz zachęcenie go do odpowiedzialności za własne postępowanie.
W technice sondażu negatywnych i pozytywnych opinii o uczniu, po wyjaśnieniu celu techniki i uzyskaniu zgody ucznia na rozmowę o sobie, zgłaszane są uwagi krytyczne i negatywne opinie kolegów. Potem dopiero wyrażane są opinie pozytywne i deklaracje niektórych kolegów zobowiązujących się-do pomocy i wsparcia.
.Techniką swobodnych tekstów
Technika ta, zwana techniką ekspresji słownej lub techniką twórczości literackiej i poetyckiej, zaproponowana została przez Q. Freineta,
Polega ona na napisaniu tekstu na dowolny temat w formie wybranej przez ucznia. Mogą to być wiersze, opowiadania, myśli. Teksty mogą być przygotowywane indywidualnie lub zespołowo, następnie uczniowie wybierają najciekawsze teksty i wspólnie je opracowują. Przez dyskusję nad oceną i poprawnością utworów następuję.zgłębienie zagadnień związanych z tre-‘ ścią i formą, ostateczne udoskonalenie i zmodyfikowanie własnych opracowań (por. W. Frankiewicz 1983).
Technika ta umożliwia wypowiadanie siebie, komunikowanie się z otoczeniem, zdobywanie wiedzy o żydu i świecie, intensyfikowanie żyda wewnętrznego, potrzebę uznania i własnej aktywności. Przygotowywanie i opracowywanie swobodnych tekstów przez uczniów umożliwia poznanie ich zainteresowań, pragnień, marzeń i przeżyć. Dla wychowawcy są doskonałym sposobem poznawania ucznia.
Z techniką swobodnego tekstu ściśle związany jest dialog twórczy, i inscenizacje improwizowane, które mogą wyzwalać ekspresję i postawę twórczą uczniów.
^Trening spotkaniowy, czyli trening kontaktów międzyludzkich jest tą formą oddziaływań werbalnych, która sprzyja powstawaniu i kształtowaniu pozytywnych nastawień interpersonalnych. Wykorzystać tu można niektóre elementy treningu interpersonalnego, Z- Zaborowskiego.
Trening interpersonalny stanowi formę uczenia się nowych zachowań w małej grupie, ich podłożem są inscenizowane przez trenera sytuacje. Wy-konigąc poszczególne ćwiczenia- i występując w różnych rolach, jednostka jest aktywnym uczestnikiem treningu oraz obserwatorem zachowań własnych oraz innych uczestników (M. Cenin 1993, s. 53).
4 Między praktyką..