92 IV. Warunki skuteczności wychowania
Udanym sposobem usprawnienia kształcenia pedagogicznego | nawiązywanie przez studentów indywidualnych kontaktów z dzler i młodzieżą, zwłaszcza z osobami społecznie nieprzystosowany i opóźnionymi w nauce. Kontakty takie mogą być ważnym punktem i niesienia w przyswajaniu i rozumieniu wiedzy pedagogicznej, szc z«g nie wówczas, gdy są nawiązywane z poczuciem odpowiedzialne >fii I rozwój wychowanka, któremu na przykład pomaga się w odrabianiu kcji, organizuje czas wolny lub pomaga w rozwiązywaniu różnycli pi lemów osobistych. Podobną rolę można przypisać spotkaniom stml tów z przodującymi wychowawcami czy nauczycielami. Pożytek / la rodzaju spotkań jest tym większy, im bardziej przybierają one I < ul swobodnej wymiany zdań i są próbą wynegocjowania wspólnego Hlai wiska w określonej sprawie.
Przedstawione warunki skuteczności wychowania są zaledwie C| cią zagadnienia. Niebagatelnymi warunkami są również: stawku przed dziećmi i młodzieżą odpowiednich celów, aktywizowanie i w działalności praktycznej, wysokie oczekiwania wychowawcy I i uczyciela wobec swych podopiecznych, pobudzanie ich do samów yi ‘ wania, okazywanie taktu pedagogicznego oraz samoocena i samolo trola osób zajmujących się wychowaniem i nauczaniem profesjonali (por. M. Łobocki, 1985a). Są to także m.in.: uwzględnianie różnie nu widualnych dzieci i młodzieży (K. Kuligowska, 1975; T. Lewów li 1975), liczenie się z ich potrzebami psychicznymi (H. Filipczuk, lfl N. Han-Ilgiewicz, 1963), wykorzystanie zjawisk dynamiki grupo w procesie wychowania (M. Łobocki, 1985b; S. Skiba, 1980).
Współcześnie są znane różne metody i formy oddziaływań wycho-BfdWczych. Trudno byłoby je wszystkie tutaj wymienić i opisać. Nie ma Brwią w pełni przekonywającej ich klasyfikacji. Brak zgodności istnieje Kuwet co do jednoznacznego rozgraniczenia metod i form wychowania. |Vrwsze to systematycznie stosowane sposoby postępowania wychowawcy, zmierzające do takiego zorganizowania działalności (aktywnoś-■łi własnej wychowanków, aby w rezultacie wywołać w ich osobowości ■utulane zmiany (W. Okoń, 1987, s. 177). Formy wychowania uważa się Bi. jednokrotnie za bliżej skonkretyzowane sposoby postępowania wy-Blnwiiwczego, czyli są one bardziej szczegółowym, a niekiedy wręcz Ifoblnzgowym opisem metod wychowania, ukazują praktyczne ich za-■Imiu iwanie w działalności pedagogicznej.
I 'i zedstawione niżej formy pracy wychowawczej, ujęte w kategorie, B) ju idział umowny. Wydaje się, iż pozwala on zorientować się w różno-■tulności i wielości możliwych do praktycznego zastosowania sposobów y wychowawczej.
I Formy organizowania współżycia i współdziałania
II Zarówno nauczyciele, jak i wychowawcy stają niejednokrotnie przed kiaiiiu znością rozwiązywania nabrzmiałych w klasie lub grupie wychowawczej problemów za pośrednictwem samych dzieci i młodzieży. 1'icMemy te dotyczą najczęściej niepożądanych z wychowawczego pun-Blii widzenia przejawów współżycia i współdziałania wśród wycho-i anków. Nie rozwiązane w porę, mogą zaciążyć na ogólnej atmosferze I-11 Iniwawczej i prowadzą konsekwentnie do dezorganizacji stosunków