IMGh18

Małgorzata Kowalik-Olubińska - Zwiększanie szans edukacyjnych dzieci sześcioletnich_ -j-j

pierwszej nie stwierdzono różnic w I.I. czy osiągnięciach poznawczych między dziećmi - absolwentami przedszkoli i dziećmi, które do przedszkola nie uczęszczały. Wyniki te dowodziły zatem, że roczny pobyt w przedszkolu jest zbyt krótki, by można było w sposób trwały skompensować różnice między dziećmi wywołane deprywacja kulturowa. Jednocześnie w kolejnych badaniach zaczęto stopniowo rozszerzać zakres wskaźników efektywności programów interwencyjnych. Brano pod uwagę nie tylko pomiar I.I., ale także inne miary rozwoju poznawczego oraz osiągnięcia w pozapo-znawczych obszarach rozwoju.

I właśnie w tych obszarach wyraźnie widać korzystny i długotrwały wpływ przedszkola na dzieci. W badaniach longitudinalnych, w których śledzono losy dzieci od przedszkola aż do okresu dorosłości, wykazano pozytywny i znaczący związek między pobytem w przedszkolu a osiągnięciami rozwojowymi (zwłaszcza w obrębie sfery emocjonalno-społecznej i motywacyjnej), edukacyjnymi i pozaedukacyjnymi w późniejszych fazach życia. Dowiedziono, że w zakresie osiągnięć rozwojowych i edukacyjnych absolwenci przedszkola w porównaniu z osobami, które do przedszkola nie uczęszczały:

♦    rzadziej powtarzali naukę w tej samej klasie, rzadziej byli przenoszeni w swojej karierze edukacyjnej do klas wyrównawczych lub specjalnych,

♦    uzyskiwali lepsze oceny w całym okresie edukacji szkolnej; rzadziej doznawali niepowodzeń; częściej kończyli z powodzeniem etap edukacji na poziomie średnim; uzyskiwali wyższe oceny w takich miarach, jak motywacja poznawcza, koncentracja na zadaniach, zdolność do samodzielnej pracy;

♦    wykazywali w większości pozytywną postawę wobec szkoły i głębsze zainteresowanie wybranymi przedmiotami, wykazywali też większe poczucie własnej wartości i większą zdolność do samokontroli;

♦    oceniani byli jako bardziej dojrzali społecznie i emocjonalnie; rzadziej dokonywali aktów przestępczych;

♦    mieli wyższe aspiracje życiowe i edukacyjne, częściej decydowali się na rozpoczęcie edukacji na poziomie średnim.

W zakresie aktywności podejmowanej po ukończeniu szkoły stwierdzono, że osoby, które wcześniej ukończyły przedszkole:

♦    łatwiej znajdowały pracę i lepiej zarabiały, rzadziej korzystały (uzależnione były od) z pomocy państwa;

♦    rzadziej dokonywały aktów antyspołecznych;

♦    utrzymywały lepsze relacje z członkami własnej rodziny, częściej podejmowały pracę na rzecz innych niż osoby, które nie uczęszczały do przedszkola'⁷.

¹⁷ Dane te pochodzą z wielu badań. Przeglądu wyników około 30 z nich dokonują K. Cotton i N. Raires Conclin, Research on Early Childhood Education. Tekst w Internecie pod adresem http://www.nwreI.Org/scpd/sirs/3/topsyn3.html. Przypomnieć warto także tekst innych autorów: L. J. Sch weinhart, D. P. We i kart, The High/Scope Preschool Curriculum Comparison Siudy Through Age 23, „Early Childhood Research Quartely" 1997. vol. 12, issue 2. Wyniki badan w omawia-