IMGh22

Małgorzata Kowalik-Olubińska - Zwiększanie szans edukacyjnych dzieci sześcioletnich    g j

zewnętrznym, głównie rodzinnym wychowanków. Za najtrafniejszy sposób wiodący do dokonywania uzgodnień i dochodzenia do wspólnych znaczeń w tym zakresie uznaje się negocjowanie. Pozwala ono na „zbliżenie światów" nauczyciela, dziecka i rodziców, na wytworzenie względnie spójnego środowiska wychowawczego w domu i przedszkolu²⁴. Tworzy ono dodatkową możliwość poznania rodzinnych uwarunkowań rozwoju dziecka. Owo zmierzanie do tworzenia względnie spójnego środowiska wychowawczego właśnie przez uzgadnianie programu działań pedagogicznych jest szczególnie mocno akcentowane w praktyce konstruowania programów szkolnych w Stanach Zjednoczonych. Każdy program edukacyjny jest głęboko osadzony w potrzebach i możliwościach lokalnych społeczności. Cele programu związane są z jednej strony z istniejącymi standardami edukacyjnymi, z drugiej zaś z sytuacją w środowisku placówki edukacyjnej, w społeczności lokalnej. Program zawiera ponadto omówienie roli rodziców w osiąganiu założonych celów.

Drugi powód wiąże się z rozwojem zawodowym nauczyciela. Budowanie własnego programu daje nauczycielowi okazję do wnikliwego poznawania wychowanków, do dogłębnego odniesienia się do świata dzieci i do rozpoczynania procesu edukacyjnego „tam, gdzie aktualnie się one znajdują: ze swoją wiedzą i językiem”²⁵. Sprzyja zatem pogłębieniu znajomości dzieci i środowiska ich życia, refleksji nad prowadzonym procesem pedagogicznym, wzbogacaniu wiedzy psychologicznej i pedagogicznej, wzbudzaniu odpowiedzialności za efekty własnej pracy.

Zamiar sformułowania celów programu edukacyjnego oraz strategii edukacyjnych prowadzi nas nieuchronnie do uświadomienia sobie i przemyślenia założeń przyjmowanej filozofii edukacji, która stanowi podstawę owych celów i strategii. Na etapie wychowania przedszkolnego dominuje rozwojowe podejście do programu i edukacji, co oznacza, że naszą uwagę koncentrujemy na dziecku jako na osobie uczącej się i konstruującej wiedzę²⁶. Podstawę teoretyczną takiego podejścia stanowią prace J. Piageta, E. Eriksona, L.S. Wygotskiego, J. Brunera L. Kohlberga. Autorzy ci dowodzą, że dziecko ma wrodzoną zdolność do uczenia się. Obecnie prowadzone badania nad ludzkim mózgiem potwierdzają tę „wrodzoną skłonność do poszukiwania znaczeń i naturalną zdolność mózgu do integrowania informacji dzięki ciągłemu dostrzeganiu znaczeń i tworzeniu struktur pojęciowych"²⁷. Dziecko traktowane jest ponadto jako istota stale rozwijająca się i zmieniająca, przechodząca od jednego do następnego, bardziej złożonego etapu. Proces uczenia się dziecka jest postrzegany jako działalność twórcza, w której odbija się dziecięce spojrzenie na świat, dziecięcy sposób rozumienia świata. Uwzględniając te założenia, przyjąć możemy - za F. Jans-sen-Vos- trzy obszary celów edukacji rozwojowej: 1) cechy podstawowe - cechy

²⁴    S. Dy lak. Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania, Warszawa 2000.

s. 15.

²⁵    Ibidem.

²⁴ R. Perry, Teoria i praktyka. Proces stawania sie nauczycielem. Warszawa 2000, s. 77.

²⁷ Ibidem.