mity110 (2)

w

Walter (Walter Mocny, Walgierz Udały) i Helgunda Autor Kroniki zoielkopolskiej (c. 29) w obszernym ekskursie dotyczącym miasta Wiślicy przekazał rycerską opowieść o Walterze i Helgundzie, będącą odrębną, polską wersją bardzo w średniowieczu rozpowszechnionego wątku literackiego. W XVI w., za kronikarzem wielkopolskim, ale z pewnymi modyfikacjami, opowieść powtórzył Bartosz Paprocki w Herbach rycerstioa polskiego. Walter był panem Tyńca pod Krakowem. Jego żona Helgunda była córką króla „Franków" i narzeczoną pewnego księcia Alemanów (Niemców; Paprocki podaje jego imię: Arinaldus), wychowanego na dworze jej ojca. Przekupiwszy strażników, Walter trzykrotnie usiłuje nocnym śpiewem zyskać względy królewny, co mu się też udaje. Helgunda wzgardzą alemańskim księciem i potajemnie udaje się z Walterem do Polski. Alemańczyk jednak, dowiedziawszy się o wszystkim, zajmuje zawczasu przeprawy na Renie. W trakcie przeprawy dochodzi do konfrontacji pomiędzy rywalami i pojedynku, w którym Walter zabija Niemca. Wkrótce po powrocie do Tyńca docierają do Waltera skargi na -» Wisława Pięknego, księcia na Wiślicy, na krzywdy wyrządzone mieszkańcom w czasie jego nieobecności. Walter występuje przeciw Wisławowi zbrojnie, pokonuje go i umieszcza pod strażą w lochu zamku tynieckiego, po czym wyrusza znowu na wyprawy wojenne w odległych krajach. Helgunda czuje się opuszczona wskutek długotrwałej rozłąki; wtajemniczona w żale swej pani zaufana służąca zwraca jej uwagę na pięknego jeńca. Helgunda wiąże się z Wisławem i wraz z nim udaje się do Wiślicy. Po powrocie do Tyńca Walter dowiaduje się o wiarołomstwie żony i pod nieobecność Wisława wdziera się do Wiślicy. Helgunda opowiada mu, że Wisław porwał ją wbrew jej woli, i obiecuje, że przyprowadzi go, by Walter mógł go pojmać. Zwiedziony Walter zostaje w zamku wiślickim ujęty i dostaje się we władzę Wisława. Ten wraz z Helgunda. zmuszają Waltera - przykutego do ściany - do przyglądania się ich miłosnym igraszkom. Pieczę nad uwięzionym Wisław oddaje swojej brzydkiej siostrze (Paprocki podaje jej imię: Rynga), która jednak nie tylko że współczuje przystojnemu jeńcowi, lecz nawet się w nim zakochuje i proponuje małżeństwo w zamian za uwolnienie z więzów. Walter zgadza się, ona uwalnia go i zaopatruje w miecz, ale inscenizują to tak, że Wisław i Helgunda nic nie podejrzewają. Spotyka ich też sprawiedliwa zemsta z rąk Waltera. „A grobowiec tej Helgundy, wykuty w skale, do dziś pokazują w grodzie wiślickim wszystkim, którzy go chcą zobaczyć". Paprocki twierdzi, że Walter pochodził z rodu Toporów. - Labuda 1960, s. 243-298; Magnuszewski.

wampir - zob. upiór.

Wanda - legendarna królowa Polski. Po śmierci Grakchusa-Kraka (zob. Krak), zamordowaniu jego syna przez rodzonego brata - Kraka II (Młodszego) i wygnaniu bratobójcy, władzę nad Polakami objęła jedyna córka Kraka - Wanda. „Ona tak dalece przewyższała wszystkich zarówno piękną postacią, jak powabem wdzięków, że sądziłbyś, iż natura obdarzając ją, nie hojna, lecz rozrzutna była. Albowiem i najrozważniejsi z roztropnych zdumiewali się nad jej radami, i najokrutniejsi spośród wrogów łagodnieli na jej widok. Stąd, gdy pewien tyran lemański [alemański, czyli niemiecki -J. S.] srożył się w zamiarze zniszczenia tego ludu, usiłując zagarnąć tron niby wolny, uległ raczej jakiemuś (jej) niesłychanemu urokowi, niż przemocy oręża. Skoro tylko bowiem wojsko jego ujrzało naprzeciw królowę, nagle rażone zostało jakby jakimś promieniem słońca: wszyscy jakoby na jakiś rozkaz bóstwa wyzbywszy się