NoB9

140 NAUKA O BOGU

Przemawiające za istnieniem Boga argumenty rozumowe niczego nie wymuszają, nie dają żadnych wskazówek działania w życiu, prawdopodobnie rzadko wzywają do religijnej refleksji. Ale na pewno dają do myślenia. A przynajmniej wskazują, że wiara w Boga nie jest postawą irracjonalną. Więcej jeszcze: pozwalają uznać teizm za realną i rozsądną możliwość. „Teizm jest a priori może bardzo nieprawdopodobny, ale znacznie bardziej prawdopodobny, niż każda inna konkurująca z nim hipoteza". Razem ze świadectwem tak wielu religijnych ludzi dowody na istnienie Boga pozwalają uznać za prawdopodobne, „że istnieje Bóg, który stworzył wszechświat i człowieka i wszystko utrzymuje w istnieniu" ^6B.

Człowiek religijny nie widzi w tym nic zdumiewającego. Bóg jest nieskończony i nie można Go było wymyślić. Gdyby człowiek skończony mógł zbadać Go tak dogłębnie, aby Go pojąć i tym samym zmusić do objawienia się, w tym samym momencie człowiek ów odarłby Boga z boskości i sam siebie uczyniłby Bogiem. „Logicznie udany dowód, gdyby taki istniał, byłby bluźnierstwem"⁶⁹.

⁶⁹ R. Swinbume, Die Existenz Gottes, 403, 404. ⁶⁹ R. Lów, Die neuen Gottesbeweise, 196.

WYZNANIE JEDNEGO BOGA W TRZECH OSOBACH

4.1    Problem wyznania Chrystusa

Perspektywa trynitama jest w chrześcijańskiej nauce o Bogu dana od początku. Nasunęła się w wyniku rozważania tajemnicy Jezusa jako Chrystusa. Ścista i jedyna w swoim rodzaju bliskość z Bogiem, którego nazywa On swoim Ojcem, prowadzi rychło do poznania, o którym wyraźnie świadczy Ewangelia św. Jana: Jezus i Ojciec są tak dalece jednym, że kto widzi Jezusa, widzi Ojca (por. J 14,9-11). Stąd rozwijanie chrystologii nie jest drogą ubóstwienia Jezusa w sensie wynoszenia coraz wyżej jednego człowieka, lecz śledzeniem danej zawsze jedności Ojca i (preegzystującego) Syna. Szybko narasta również świadomość, że gdy mówi się o Ojcu i Synu, to znaczy o Bogu, należy również wymieniać Ducha Świętego.

Dysponujemy szeregiem świadectw z czasów wczesnego Kościoła, które to ukazują¹.

Przytoczmy jeden przykład, Pod koniec I wieku list św. Klemensa Rzymskiego do Kościoła w Koryncie wzywa do pokoju w gminie. Autor używa starotestamentowej formuły przysięgi: „Pan żyje", lecz

¹ Np. Justyn, I apol. 23 (77), tzt D 4/1, nr 53; Ireneusz z Lyonu, Adv. haer. IV, 20 tzt D 2/1, nr 86. Dalsze dowody: F. Chourth, Trinitat in der Schrift und Patristik (HDG 11, la), Freiburg-Basel-Wien 1988, 40 n. Zob. również przegląd na s. 261.