Obraz3 (126)

Zagadnienie 19

Zaufanie społeczne ogranicza się jedynie do członków najbliższej rodziny, co Edward Banfield określa mianem amoralnego familizmu. Oznacza to przyjmowanie norm moralnych i reguł wzajemności jedynie wobec własnej rodziny.

Zagadnienie 20 Kultura Zaufania:

Źródła kultury zaufania:

-    dziedzictwo historyczne

-    strukturalne

-    podmiotowe

Strukturalne czynniki kultury zaufania:

-    stabilność normatywna łub przeciwnie normatywny chaos

-    przejrzystość organizacji społecznej

-    trwałość porządku zaufania

-    podporządkowanie władzy regułom prawa

-    konsekwentne realizowanie uprawnień Rodzaje zaufania:

-    zaufanie osobiste

-    zaufanie pozycyjne

-    zaufanie komercyjne

-    zaufanie technologiczne

-    zaufanie instytucjonalne

-    zaufanie systemowe

Socjologia zaczęła się zajmować kwestiami zaufania i jego braku jako kategoriami badawczymi dopiero w latach siedemdziesiątych dwudziestego stulecia. Czołowymi badaczami zajmującymi się tym tematem byli: Bernard Barber, Shmuel Eisenstadt,

James Coleman, Russell Harbin, Adam Seligman, Niklas Luhmann, Diego Gambetta, Louis Roniger, Anthony Giddens, Francis Fukuyama oraz polski socjolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego Piotr Sztompka. Kwestia zaufania sprowadza się do swoistego "zakładu", które polega na wybraniu najbardziej korzystnej dla danej jednostki opcji mając nadzieję, ze wybór się opłaci. Trochę ma to więc wspólnego z naukami ekonomicznymi, gdzie również trzeba nieraz zaryzykować, by zyskać. Zachowania społeczne są również obarczone pewnym ryzykiem: np. podejmując pracę u pewnego pracodawcy mamy nadzieję, ze nas nie oszuka, wybierając się na podróż do Grecji z danym biurem podróży mamy nadzieję, że wszelkie nasze wymagania będą spełnione i wrócimy z wycieczki zadowoleni.

Kultura zaufania wyróżnia trzy rodzaje oczekiwań:

a.    opiekuńcze - liczenie na stałą bezinteresowną pomoc innych ludzi, oczekiwanie, że inni będą nastawieni do nas altruistycznie, będą zawsze skłonni okazać nam swoje wsparcie w trudnych chwilach

b.    aksjologiczne - liczenie na takie cechy innych ludzi jak: sprawiedliwość, odpowiedzialność, uczciwość

c.    efektywnościowe - oczekiwanie, że partnerzy zachowują się w sposób instrumentalny Kultura nieufności jest przeciwieństwem kultury zaufania. W jej przypadku panuje przekonanie, że ludzie są egoistycznie nastawieni do innych, kierują się w swych działaniach przede wszystkim własnym interesem.

Doświadczenie pokazuje, ze łatwiej jest stracić zaufanie niż je ponownie zdobyć. Okazuje się, że nawet jedno zachowanie, które nie jest zgodne z tym, czego oczekujemy od danej osoby może całkowicie podkopać do niego zaufanie. Potem potrzeba dużych starań tej osoby, by z powrotem znalazła się w kręgu osób, którym możemy zaufać. O wiele szybciej można przełamać początkową nieufność wobec danej osoby. Wystarczy tylko jej przyjazne nastawienie do nas i chęć nawiązania z nami znajomości.