obraz9 (26)

oczywiście współistnienie^ wszystkich atrybutów boskich, więc i połączenie

W Australii spotkaliśmy tylko kilka wyraźnych przypadków symbolicznej przemiany neofity w kobietę przez podcięcie. I tak W. E. Roht zauważył, że Pitta-Pitta i Boubia z Central-Queensiand na północnym zachodzie utożsamiają ranę podcięcia ze sromem, a świeżo zoperowanego neofitę nazywają „tym, który ma srom”²⁵. Badając kult Kunapipi na północy Australii, R. M. Berndt podaje tę samą interpretację: „Symbolicznie podcięty członek reprezentuje zarazem narządy kobiece i męskie niezbędne dla procesu zapłodnienia”²⁶. Dodajmy, że w tym ostatnim przykładzie chodzi prawdopodobnie o nowszą ideę, która dotarła do Australii wraz z falami kultury mełanezyjskiej, gdyż przeważająca większość plemion australijskich nie zna przyczynowego związku między aktem płciowym i poczęciem²⁷.

Dla zrozumienia tych faktów australijskięh uściślijmy, ż(^rytualna przemiana neofity w kobietę w trakcie inicjacjyjest zjawiskiem'dosyć rozpowszechnionym w innych obszarach kulturowych. I tak u Masajów, Nandi, Nubów i innych ludów afrykańskich neofici ubierani są tak jak dziewczęta, a u Sotho z Afryki Południowej w czasie inicjacji dziewczęta noszą stroje męskie^2S. Podobnie są przebierani za kobiety nowicjusze inicjowani do stowarzyszenia A.noi na Tahiti²⁹. Według W. Schmidta³⁰ i P. Wirza³¹, rytualna przemiana młodzieńców w kobiety jest również praktykowana na

²¹ Por. M. Eliade, La Terre-Mere et les hierogramtes cosmiąues (dans le volume.‘ Mythes, reves et my ster es, Paris 1957, s. 206 nn.), s. 233 nn.; tłum. poi.: Ziemia-Matka i hierogamie kosmiczne (w tomie: Mity, sny i misteria, przeł. Krzysztof Kocjan, Wydawnictwo KR, Warszawa 1994, s. 165 nn.), s. 184 nn.

²⁵    W.E. Roth, Ethnological Studies among the North-West-Central-Queensland Aborigines (Brisbane and London 1897), s. 180. PI. Klaatsch relacjonuje podobne wierzenia u Niol-Niol, ludu z pólnocno--zachodniej Australii; por. H. Baumann, Das doppelte Geschlecht, s. 214, przyp. 15.

²⁶    R.M. Berndt, Kunapipi (Melbourne 1951), s. 16.

²⁷    Por. M.F. Ashley-Montagu, Corning into being among the Australian Aborigines. A Study of the procreatwe beliefs of the Native Tnbes of Australia (New York 1938), passim-, A.P. Elkin, The Australian Aborigines (Sydney 1938), s. 158, przyp. 1; id., streszczenie książki Ashley-Montagu, „Oceania”, VIII, s. 376-380; Phyllis M. Kabberry, Abońginal Woman, sacred and profane (Philadelphia 1939), s. 43. Dodajmy, że niektórzy etnolodzy podważają tę nieznajomość prawdziwej przyczyny poczęcia u Australijczyków; por. W.L. Warner, A Black Chilization, s. 23-24, 595; D.F. Thomson, Fatherhood in the Wik-Monkam Tribe („American Anthropologist”, n. s., XXXVIII, 1936, s. 374-393); Geza Róheim, The Nescience of the Aranda („British Journal of Medical Psychology”, XVII, 1938, s. 343-560); R. M. Berndt i Catherine PI. Berndt, Sexual Behaviour m Western Arnhem Land (New York 1951), s. 80 nn. Ale zob, także M.F. Ashley-Montagu, Nescience, Science and Psycho-Analysis („Psychiatry”, IV, 1941, s. 45-60).

^2!l H. Baumann, op. cit, s. 57; A. E. Jensen, Beschneidung, s. 33 (Afryka), s. 129 nn. (nowicjuszy przebiera się za dziewczęta, a pod koniec inicjacji stroje te się spala).

²⁹    W. Eilis, Polynesian Researches (wyd. 2, London 1831), I, s. 324; W.E. Muhlmann, Aroi und Mamaia (Wiesbaden 1955), s. 43 nn., 77.

³⁰    W. Schmidt, Die geheime J unglingsweihe der Karesau-Insulaner, Deutsch-Neu-Guinca („Anthropos”, II, 1907, s. 1029-1056).

³¹    P. Wirz, Die Marind-Anim (Hamburg 1922 nn.), II, 3, s. 43 nn.; Baumann, op. cit., s. 228.