Obraz12 (2)

rozciągniętym i niekorzystnym froncie”²³. W ten sposób całkowicie wygasło niemieckie przeciwuderzenie przeciwko 2 APanc.

Z jakim bilansem dla walczących stron zakończyła się ta bitwa?

Najnowsza historiografia radziecka podaje następującą jej ocenę: „Na początku sierpnia żadna ze stron nie zrealizowała pod Warszawą swych planów”²⁴. Wydaje się, że ocena ta nie jest całkiem słuszna. Po przestudiowaniu dokumentów, zwłaszcza niemieckich, częściowo dotąd nie znanych, można stwierdzić, że z korzystniejszymi wynikami wyszły z tej bitwy wojska radzieckie.

Przede wszystkim należy przypomnieć, że zadaniem 2 APanc otrzymanym 27 lipca było rozwinięcie działań w głębi operacyjnej niemieckiej obrony na bardzo newralgicznym jej kierunku, bo na styku między 2 A a 9 A i przecięcie ważnych linii komunikacyjnych na tyłach tych armii. Konsekwencją tego miało być zagrożenie dzięki głębokiemu oskrzydleniu niemieckiego zgrupowania operacyjnego w obszarze na zachód od Brześcia, a także rozproszenie jego wysiłków i tym samym ułatwienie wojskom prawego skrzydła oraz centrum Frontu kontynuowania operacji zaczepnej. Tak się leż stało. A widomym tego wynikiem było dotarcie 47 A do rejonu zmagań 2 APanc i uzyskanie warunków do bezpośredniego z nią współdziałania.

Jednak wynikły z niej także korzyści operacyjne dla wojska lewego skrzydła

1    Frontu Białoruskiego. Zdekoncentrowana uwaga niemieckiego dowództwa dopiero na trzeci dzień po sforsowaniu Wisły przez 8 AGw gen. Czujkowa dostrzegła, jak wielkie niebezpieczeństwo niesie ta operacja dla wojsk niemieckich. Skutki jej były takie, że przerwano kroki zaczepne pod Warszawą, nie osiągając wytkniętych celów i spóźniono się z wszczęciem działań nad Wisłą.

W sumie dla wojsk radzieckich nacierających na warszawskim kierunku operacyjnym powstała w wyniku tej bitwy całkiem nowa i perspektywicznie niezwykle pomyślna sytuacja operacyjna.

Patrząc zaś od strony niemieckiej można powiedzieć, że jej wojska zatrzymały

2    APanc pod W'arszawą, a więc formalnie także wykonały swoje zadanie. Tylko że 2 APanc nie miała nacierać na Warszawę i przeszła do obrony w rejonie, który zgodnie z rozkazem dowódcy I Frontu Białoruskiego winna była osiągnąć. Szczegółowe zadania przeciwuderzeniowych wojsk niemieckich przewidywały doprowadzenie do rozbicia kolejno 3 i 8 KPanc oraz zniwelowanie uzyskanych przez nie korzyści na skutek głębokiego włamania się w niemieckie ugrupowanie. Zadania tego musiano zaniechać i to w momencie dalekim od jego rozstrzygnięcia. Niemniej jednak przeciwuderzenie dużego zgrupowania niemieckich sił pancernych zażegnało duże niebezpieczeństwo grożące skrzydłu 2 Armii gen. Weissa. Dzięki temu przedłużyło bitwę na podejściach do dolnej Narwi i Warszawy, toczoną przez wojska prawego skrzydła i centrum I Frontu Białoruskiego.

Wyniki bitwy stoczonej pod Warszawą miały najbardziej niekorzystne

²² Meldunek 9 A z 5 sierpnia 1944 r.. MiD WIH. I. 312. roi. 343. kl. 7917036 n. ²⁴ Historia II wojny światowej, t. IX. s. 73 n.

57