Obraz15 (4)

powodzenia na południowej flance przedmościa i zdecydował się je wykorzystać. Rozkazał wprowadzić do bitwy większe siły polskie (zadanie to otrzymała 1 DP dowodzona przez gen. Wojciecha Bewziuka) i dzięki temu zwęzić pas natarcia 47 A⁴¹. Warto pamiętać o tym, że główne siły 1 A Wojska Polskiego rozwinięte były wzdłuż Wisły od Pelcowizny, przez Pragę, do Karczewa, zabezpieczając nacierające zgrupowanie wojsk I Frontu Białoruskiego od ewentualnych skrzydłowych uderzeń nieprzyjaciela przez rzekę.

Uporczywy nacisk 70 i 47 A, a także oddziałów polskich zmusił wreszcie nieprzyjaciela do odejścia 27 października na przygotowane w głębi pozycje. Ich przedni skraj przebiegał na rubieży: Topolina (4 km na południowy zachód od Dębe), zachodni skraj Skrzeszewa, wschodni skraj Chotomowa, północno-zachodni skraj Jabłonny. 28 października jednostki 70 i 47 A zaatakowały z marszu tę nową obronę nieprzyjaciela. Wojska IV KPanc SS w wyniku znacznego skrócenia frontu zagęściły swe szyki, odpowiedziały wzmożonym ogniem. Stąd też tylko 47 A włamała się do Chotomowa, lecz nie zdołała go opanować.

W tym samym czasie 1 DP im. Tadeusza Kościuszki po odrzuceniu grupy płk. Zugehóra z rejonu Płud podeszła pod Jabłonnę, gdzie ponownie napotkała silny opór ariergard nieprzyjaciela. W godzinach rannych 28 października uderzyła na tę miejscowość i po krótkiej walce ją wyzwoliła. Jednak dalsze jej natarcie także zaległo. W tej sytuacji interweniował marsz. Rokossowski. Rozkazał uporządkować w ciągu kolejnej doby wojska, przegrupować artylerię oraz uzupełnić zaopatrzenie i 31 października ponownie uderzyć, aby ostatecznie zlikwidować nieprzyjacielskie przedmoście. Główną część tego zadania powierzył 47 A, która miała „przełamać obronę nieprzyjaciela na odcinku od Kałuszyna do folwarku (1 km na północ od Chotomowa), następnie nacierać na Nowy Dwór, rozbić znajdujące się tam siły nieprzyjaciela i oczyścić z ich resztek międzyrzecze do Nowego Dworu”⁴².

31 października w godzinach popołudniowych jeszcze raz na przedmościu podjęte zostały radzieckie ataki. Uderzenie skoncentrowano wzdłuż linii kolejowej z Legionowa do Modlina. Natarcie to jednak nieprzyjaciel i tym razem odparł. Stało się widoczne, że wojska 70 i 47 A są bardzo wyczerpane i bez dostatecznych uzupełnień nie będą w stanie zlikwidować do końca przedmościa. Wygasła także operacja 65 Armii, w wyniku której opanowano całe zakole Bugo-Narwi po cięciwie od Serocka po Dębe.

31 października ustały więc ostatnie działania zaczepne w pasie 1 Frontu Białoruskiego prowadzone na warszawskim kierunku operacyjnym.

W rękach niemieckich pozostał tylko nieznaczny skrawek przedmościa, które utraciło swą operacyjną pojemność i oddalone od Warszawy, przestało zwisać nad prawym skrzydłem 1 Frontu Białoruskiego.

Przedstawienie wydarzeń do momentu wygaśnięcia ostatnich walk na warsza-

⁴‘ Meldunek bojowy 1 Dywizji Piechoty z 22 października 1944 r.. Organizacja i działania bojowe LWP. t. II.cz. I.s. 757.

⁴² Rozkaz 47 Armii z 29 października 1944 r.. AMO SSSR, zes. 402. nr cw. 9575. t. 406. s. 74-80.

158