P1130704 resize

103

103

Hyc. 42. Leki Mule, woj. pomaitekio, kurhan III kultury unktycki«J, konstrukcja kamienna grobu centralnego

kamieniem, spoczywała na prawym boku z głową skierowaną na S, twarzą na E, w podłużnej jamie grobowej (ryc. 4lc), a jej wyposażenie składało się z 2 naczyń (oslro profilowane naczynie z uszkiem i płytka misa), usluwionych przy nogach.

Grób dziecka (ok. 4-5 lat) zawierał tylko słabo zachowane kości szkieletu oraz drobne fragmenty dwóch naczyń (ryc. 41D). Trudno określić, jaki jesi bliższy stosunek czasowy grobów w nasypie do zrabowanego pochówku centralnego, czy były one założone bezpośrednio po usypaniu mogiły, jak przypuszcza W. Sarnowska — czy nieco później. Nie wykluczone, że zewnętrzna, jaśniejsza część płaszcza kurhanu — przykrywająca jakby mniejszy kopiec zbudowany z ciemniejszej ziemi (W. Sarnowska 1969, s. 306-312, ryc. 133)

— została dosypana właśnie w związku z tymi dwoma górnymi pochówkami. Umieszczanie pochówków w różnych odstępach czasu w płaszczach kurhanów usypanych nad grobami centralnymi i w związku z tym dosypywanie ziemi na kopiec znane jest powszechnie w końcu eneolitu, np. w kulturze ceramiki sznurowej (A. Kempisty 1970). Między zmarłymi umieszczonymi w ten Ryc. 43. Łęki Małe, kurhan IV kultury unictyckicj. Konstrukcja kamienna ota-sposób w kurhanie może niekiedy czająca komorę grobu centralnego. Widok z góry od strony zachodniej zachodzić bliższa więź nawet rodzinna, co nie oznacza wcale, że pochowani byli współcześnie, wręcz odwrotnie, w ich wyposażeniu obserwuje się niekiedy znaczne różnice czasowe.

Zbliżone rozmiarami, a także wewnętrzną budową do kopca w Szczepankowicach są kurhany w Łękach Małych (M. Kowiańska-Piaszykowa, S. Kurnatowski 1954; M. Kowiańska-Piaszykowa I957a). Kiedyś było to całe cmentarzysko złożone z 14 wielkich kopców rozlokowanych mniej więcej w rzędzie, w odstępach 16 do 30 m na osi NW—SE. Przebadano tylko 4. WszystJcie posiadały wewnątrz pod nasypem kamienną konstrukcję grobową uzupełnioną drewnem i gliną. I tak w kurhanie I (lubi. XXXI) o średnicy 24 m i wys. 4,6 m pod ziemnym płaszczem znajdował się pierścień kamienny o średn. 4,5x4 m otacza ący wkopany w calec grób A o wytępionych gliną ściankach. Wewnątrz znajdowało się kilka warstw kamieni tworzących rodzaj kopuły umieszczonej najprawdopodobniej na jakiejś konstrukcji drewnianej (zbutwiałe resztki dębu). Ze szkieletu pozostały jedynie kości długie ułożone na osi E— W, Bogate wyposażenie grobu składało się aż z 6 naczyń, brązowego berła sztyletowego, sztyletu i siekierki, szpili brązowej, dwóch brązowych naramienników oraz złotej ozdoby spiralnej. Poza tym w nasypie kopca we wschodniej części umieszczono jeszcze 3 pochówki także wyłożone głazami (2 lub 3 warstwami bruków). Jeden z nich (grób D) byl równie bogato wyposażony jak pochówek centralny w pięć naczyń i liczne metale (dłuto, zdobiony sztylet, 2 szpile oraz aż 3 złote zausznice). Dwa pozostałe pochówki (B, C) wyposażone były jedynie w ceramikę.

Grób centralny w kurhanie III otoczony również (ryc. 42) potężnym walem kamiennym o średn. ok. 8 m