Każdy naród świadomy roli tradycji historycznej, która określa jego odrębność i cementuje jego jedność, posiada miejsca kultu swej przeszłości. Trudne, nieraz tragiczne dzieje Polaków nadawały i wciąż jeszcze nadają szczególne znaczenie działaniom symbolicznym, będącym w wielu momentach jedyną możliwością zamanifestowania postawy patriotycznej czy wręcz przypomnienia o istnieniu narodu. Wawel, przez wiele stuleci centrum władzy państwowej, bardzo wcześnie zaczął odgrywać zasadniczą rolę w świadomości narodowej Polaków. Już w okresie rozbicia dzielnicowego władanie Wawelem stanowiło o zwierzchnictwie nad resztą kraju. Po przeniesieniu siedziby królów do Warszawy katedra wawelska pozostała miejscem ich koronacji i wiecznego spoczynku. Utrata niepodległości i romantyczny wzrost poczucia patriotycznego w XIX wieku ostatecznie ugruntowały symboliczne znaczenie Wawelu, stanowiącego jednocześnie polski akropol i panteon, miejsce decydujące o trwałości i charakterze narodowej tradycji. Owe patriotyczne treści związane z Wawelem są żywe do dziś i znajdują pełne oparcie w materialnej substancji zabytkowej. Wzgórze wawelskie tworzy najwyższą klasy zespół historyczno-artystyczny, wielkie i różnorodne muzeum, którego wartość musi przemówić do każdego, niezależnie od jego stosunku do polskiej przeszłości
Etymologia słowa Wawel nie jest jasna W średniCTwneczu brzmiało ono Wąweł i oznaczało prawdopodobne wąwóz. _=< dzieli niegdyś dwie części wzgórza Osadractwo na Wawelu sega niepametrrych czasów i było ważnym czynnikiem w procesie formowania się krakowskiego
133